Η ΗΜΕΡΑ ΤΗΣ ΚΡΙΣΕΩΣ
Όταν δεν ξέρουμε ποιοι είμαστε, όταν δεν ξέρουμε τι πρέπει να κάνουμε και γιατί, όταν δεν ξέρουμε ποια πρέπει να είναι η στάση μας απέναντι στα πράγματα και στις περιστάσεις τους, όταν είμαστε σε απόγνωση, αυτό, πρώτα απ' όλα σημαίνει ότι βρισκόμαστε σε μια Κρίση Ταυτότητας.
Δεν ξέρουμε ποιοι είμαστε.
Αν, στα δύσκολα, δεν ξέρεις πώς να σταθείς απέναντι στις μεγάλες δυσκολίες, τότε δεν ξέρεις πια ποιος είσαι.
Και τότε, σε αυτήν την «κρίση», θα μάθεις και εσύ και όλοι οι άλλοι συνάνθρωποί σου θα μάθουν επιτέλους ποιος είσαι και τι είσαι.
Σύμφωνα με τους -αξιότερους μας- μεγάλους φιλοσόφους, οι δύσκολες περιστάσεις είναι καλοδεχούμενες, διότι τότε ο Άνθρωπος έχει την ευκαιρία να αποδείξει την αξία του, στον εαυτό του και στους άλλους. Θα καλεστεί, δηλαδή, να αποδείξει, (σαν να λέμε, στο πεδίο της μάχης, «in the Proving Ground»), αυτό που στ' αλήθεια είναι...
Αν αποδειχθεί ότι είναι αυτός που νομίζει -ή που υποστηρίζει- ότι είναι, τότε αυτό είναι επιθυμητό. Το ίδιο και το αντίθετο. Και έτσι, οι δυσκολότερες περιστάσεις είναι καλοδεχούμενες, επειδή ακριβώς δίνουν αυτήν την μεγάλη ευκαιρία για την ανθρώπινη ύπαρξη, για την ίδια την ψυχή των ανθρώπων, για την αληθινή ποιότητα των ανθρώπων, για την Αλήθεια.
Μου αρέσει ένα παράδειγμα που σκέφτηκα : αυτό του πεσμένου αεροπλάνου.
Είμαστε όλοι επιβάτες ενός αεροπλάνου, το οποίο καταρρίπτεται κάπου στα Ιμαλάια, στη μέση του πουθενά, ναυαγοί μέσα στα χιόνια και στην απόλυτη ερημιά. Ανάμεσά μας υπάρχουν άνθρωποι καλοί, αξιοπρεπείς, μορφωμένοι, πολιτισμένοι, ευγενείς, φίλοι, αλτρουιστές, διαννοούμενοι, επιστήμονες, θρησκευόμενοι, ακέραιοι, κλπ, κλπ, αλλά και διάφοροι άλλοι όχι τόσο...καλών συστατικών επιστολών... Όλοι επιζήσαντες του αεροπορικού δυστυχήματος, στην ίδια δύσκολη θέση, στον ίδιο κίνδυνο, στη μέση του πουθενά, χωρίς πολλές προμήθειες και εφόδια και, όπως φαίνεται, χωρίς ελπίδες να μας εντοπίσει εγκαίρως κάποια βοήθεια ή δύναμη διάσωσής μας. Ο χρόνος μας, υπό τις πιο δύσκολες συνθήκες όπου βρεθήκαμε, εξαντλείται. Τα εφόδια τελειώνουν, το ίδιο και οι δυνάμεις μας, οι συμβάσεις μας, οι επιλογές μας, κλπ.
Πολλά θα αρχίσουν να συμβαίνουν στο πέρασμα του χρόνου, τα περισσότερα από τα οποία είναι υπολογίσιμα και αναμενόμενα. Για παράδειγμα, φαντάζομαι, λίγο πριν την πλήρη απόγνωση, θα εμφανιστούν δύο τάσεις στο πλήθος των ναυαγών. Η μία θα λέει ότι πρέπει να καθίσουμε πάση θυσία στο αεροπλάνο, για να μας εντοπίσει η πολυπόθητη διάσωση, αν εμφανιστεί. Η άλλη θα λέει ότι πρέπει να πάρουμε τα ρίσκα μας και, αντί να καθήσουμε εκεί να πεθάνουμε, να βγούμε εκεί έξω στα βουνά να εξερευνήσουμε για να βρούμε εμείς λύσεις στη διάσωσή μας. Και άλλα πολλά ανάλογα θα συμβούν. Όλες οι επιλογές, σε οτιδήποτε συμβαίνει, θα είναι πολύ σημαντικές.
Και, αν το σκεφτεί κανείς λίγο, θα δει ότι το μόνο ουσιαστικό κριτήριο των επιλογών, είναι η ίδια η στάση που μπορεί να έχει ο καθένας απέναντι στις δυσκολίες και στα προβλήματα, δηλαδή η ίδια του η αληθινή ταυτότητα.
Τότε θα φανεί ποιος είναι και τι είναι ο καθένας.
Όταν η στάση του θα μετράει ή δεν θα μετράει.
Τι θα γίνει;;
Μόλις τελειώσουν τα τρόφιμα θα αρχίσουμε να τρώμε ανθρώπους;; Να τρώμε ο ένας τον άλλον;; Θα γίνουμε κανίβαλοι;; Αν ναι, τότε πού πήγε ο πολιτισμός μας;; Η μόρφωσή μας;; Η ακεραιότητά μας;; Η επιστήμη μας, η θρησκεία μας, οι πεποιθήσεις μας, η φιλία μας, η αξιοπρέπειά μας, και όλα τα άλλα πράγματα που θεωρούσαμε άξια και ότι μάς χαρακτηρίζουν;; Αν ναι, τότε δεν τα είχαμε στ' αλήθεια όλα αυτά, δεν ήταν όντως έτσι. Θα γίνουμε προδότες της ίδιας μας της ταυτότητας;; Θα πάψουμε ξαφνικά να την έχουμε;; Εξαρτιόταν δηλαδή από ένα πιατάκι γεύματος της αεροπορικής εταιρίας;;
Αυτά και άλλα πολλά τέτοια ζητήματα και καταστάσεις, θα μας φανερώσουν στον εαυτό μας και στους άλλους ανθρώπους.
Αυτή είναι η λεγόμενη «Ψυχεδέλεια», δηλαδή, η «φανέρωση της ψυχής».
Σε μια τέτοια δύσκολη περίσταση θα κριθεί η φιλία, η ευγένεια, η αγάπη, ο έρωτας, ο πολιτισμός, η μόρφωση, τα ιδανικά, οι ιδέες, η γενναιότητα, η ακεραιότητα, η ηθική, τα πάντα. Κυριολεκτικά τα πάντα!!
Σε τέτοιες δύσκολες και κρίσιμες περιστάσεις, φανερώνεται στ' αλήθεια ο άνθρωπος. Εκεί πλέον φαίνεται τι είσαι και ποιος είσαι. Ζώο, προδότης, δειλός, ανάξιος, ανήθικος, ή : άνθρωπος, φίλος, γενναίος, άξιος, ακέραιος, κλπ? Είσαι στ' αλήθεια γιατρός, σύζυγος, μηχανικός, καθηγητής, στρατιώτης, διαννοούμενος, φίλος, γονέας, σοφός, έξυπνος, κλπ? Τότε θα φανεί. Και στον ίδιο σου τον εαυτό και σε όλους. Τότε θα καλεστείς να το αποδείξεις.
Ποιος θα είσαι στ' αλήθεια;; ............
Ακούτε γύρω σας στον κόσμο, ότι βρισκόμαστε «σε κρίση». Ότι «έχουμε κρίση». Και όλοι σάς έχουν κάνει μια πλύση εγκεφάλου (εξαιτίας της επικρατούσας κοσμοθεωρίας) ότι αυτή η κρίση είναι οικονομική, ότι είναι η μεγάλη οικονομική κρίση (δηλαδή, ότι δεν πάει καλά η οικονομία).
Κανείς σας δεν σκέφτεται ότι βρίσκεστε σε μια περίοδο στην οποία «βρίσκεστε σε κρίση», ότι δηλαδή θα κριθείτε. Ότι κρίνεται η ταυτότητά σας, η ίδια σας η ψυχή, το πνεύμα σας, ο εαυτός σας. Αυτός που πιστεύετε ότι είστε και αυτός που πιστεύουν οι άλλοι ότι είστε.
Κανείς δεν σκέφτεται ότι η «κρίση» και όλες αυτές οι δύσκολες περιστάσεις μεγαλύτερη σχέση έχουν με αυτό που εννοούμε όταν λέμε «Η Ημέρα της Κρίσεως» (όπου θα κριθεί ο καθένας για τις πράξεις και τη στάση του στη ζωή του και για τις επιλογές του), παρά με αυτό που εννοούμε όταν λέμε ότι «υπάρχει οικονομική κρίση».
Και, επίσης, όλοι νομίζουν ότι το αληθινό νόημα της «Ψυχεδέλειας» σχετίζεται με τα ναρκωτικά (αν και όπως φαίνεται όντως παρεμβάλλουν σε αυτήν και στην έκβασή της τα πάσης φύσεως ναρκωτικά), και όχι με το τι εννοεί η ελληνική κυριολεξία και η ετυμολογία της λέξης, που είναι μυστικιστικής προέλευσης.
Καλούμαστε, με τις σάλπιγγες των δύσκολων περιστάσεων, να παρουσιαστούμε στην Ημέρα της Κρίσεως. Να αποδείξουμε ποιοι στ' αλήθεια είμαστε. Αν είμαστε.
Η στάση μας απέναντι στα περιδινούμενα πράγματα είναι αυτή που μετράει. Η ακεραιότητά μας, αληθινή ή όχι.
Πολλοί είναι αυτοί που προσπαθούν να κρυφτούν σε μια «συλλογική στάση». Κρύβονται πίσω από τις συλλογικότητες, κάθε είδους.
Δεν θέλουν να έχουν άμεση προσωπική στάση, φοβούνται, γιατί ξέρουν ότι δεν είναι αυτό που λένε ότι είναι.
Αλλά, δυστυχώς ή ευτυχώς, η προσωπική μας στάση είναι αυτή που μετράει. Αυτή που πρέπει να έχουμε. Η ταυτότητά μας. Το ίδιο μας το δικό μας πνεύμα. Αν το έχουμε. Αν μπορούμε να το φανερώσουμε, και να μετράει για εμάς, να μετράει και για τους άλλους : «να μετράμε»...
Μέτρο όλων των πραγμάτων είναι ο Άνθρωπος...έλεγαν οι φιλόσοφοι που διαβάζουμε και εκτιμούμε. Αυτό εννοούμε όταν λέμε ότι κάποιος «μετράει». Ότι είναι όντως αυτό που μετράει ή μετράμε ότι είναι.
Το ίδιο ισχύει και για τις «συλλογικές δύσκολες περιστάσεις». Είναι κι αυτό μια απόκρυψη της πραγματικότητας. Δεν υπάρχουν! Υπάρχουν μόνο προσωπικές δύσκολες περιστάσεις. Όπως τις βιώνει ο καθένας. Και η προσωπική στάση του καθένα απέναντι σε αυτές. Μια προσωπική στάση αντάξια του καθενός μας. Απέναντι σε αυτό που συμβαίνει στον καθένα, κάθε μέρα, κάθε στιγμή, σε αυτόν τον ίδιο. Στη ζωή του.
Οι οποιεσδήποτε περιστάσεις μπορεί να είναι εφήμερες. Αλλά, είμαστε κι εμείς το ίδιο τόσο εφήμεροι όπως αυτές? Όλα αυτά αποτελούν, με τον ένα ή με τον άλλο τρόπο, τη ζωή μας. Την προσωπική ζωή του καθενός. Ποια είναι η στάση που έχουμε, λοιπόν, απέναντι στη ζωή μας?
Μπορεί να σκέφτεστε διάφορες λογοτεχνίες, όπως τη ζωή του πλανήτη, τη ζωή της ανθρωπότητας, τη ζωή της πατρίδας, τη ζωή της ομάδας, κλπ. Αλλά η μόνη ζωή που υπάρχει, όσο σας αφορά, είναι η προσωπική σας ζωή. Και αυτά που συμβαίνουν σε αυτήν, όλα αυτά που βλέπεις, όλα αυτά στα οποία καλείσαι να έχεις μια άξια στάση απέναντί τους.
Ακόμη και σ' εναν πόλεμο, μπορεί να βομβαρδίζεται ο τόπος, αλλά η βόμβα που σε αφορά είναι αυτή που θα πέσει δίπλα σου. Δεν έχει καμία σημασία η στάση σου απέναντι «στον βομβαρδισμό», αλλά η στάση σου απέναντι σε αυτήν την συγκεκριμένη βόμβα του. Το ίδιο και για τον καθένα. Το ίδιο ακόμη και για τις βόμβες τις ίδιες. Και αυτό είναι στην πραγματικότητα «ο βομβαρδισμός».
Και, δεν υπάρχει στ' αλήθεια «Αεράμυνα». Είναι ένα σχήμα λόγου. Εσύ είσαι η «Αεράμυνα».
Όπως και όλοι εσείς, φαντάζομαι, έτσι κι εγώ, έχουμε δει πολλές φορές την τελείως επαίσχυντη στάση πολλών ανθρώπων απέναντι στις δυσκολίες που αντιμετωπίσαμε μαζί τους.
Να τη θυμάστε, να μην την ξεχνάτε, και να αποδεικνύετε στον εαυτό σας και στους δικούς σας, ότι εσείς δεν είσαστε σαν κι αυτούς.
Ας έρθουν όλες οι δυσκολίες και όλοι οι κίνδυνοι, όλες οι κρίσεις και όλες οι μάχες. Θα έρθουν! Ας έρθουν!
Να μπορείτε να πείτε : «Ήμουν κι εγώ εκεί. Ήταν μια αξιομνημόνευτη περίσταση. Και απέδειξα στον εαυτό μου και σε όποιον με παρατηρούσε, ότι είμαι στ' αλήθεια εγώ. Το απέδειξα με τη στάση μου. Και πλέον γνωρίζω ποιος είμαι...»
Και, ακόμη και αν δεν σταθείτε στο ύψος των περιστάσεων, να πείτε το ίδιο. Να πείτε : «Τώρα ξέρω ποιος θα έπρεπε να είμαι, αλλά δεν είμαι. Κι ευτυχώς έχω κάποιον χρόνο που μου απομένει, για να μπορέσω να επανορθώσω, να μπορέσω να είμαι....»
Ζούσαμε, ζούμε, και θα ζούμε, σε δύσκολους καιρούς για το αληθινό ανθρώπινο πνεύμα. (Η Ιστορία μας το έχει διδάξει αυτό). Κοιτάξτε γύρω σας. Δοκιμάζεται καθημερινά.
Σε αυτούς τους δύσκολους καιρούς, κάθε μέρα είναι η Ημέρα της Κρίσεως.
Η μέρα στην οποία θα κριθείς, εσύ, προσωπικά, για αυτό που στ' αλήθεια είσαι.
Αυτή είναι η μόνη αληθινή κρίση, και άλλη δεν υπάρχει.
Μην κάθεσαι και αγναντεύεις το σκοτάδι, λέγοντας ότι τα κυρίευσε όλα, κι ότι απλά νυχτώνει...
Ποια είναι η δική σου στάση? Άναψε εσύ ο ίδιος ένα φως.
Έχεις φως? Τώρα είναι που πρέπει να το δείξεις. Άλλη σημασία δεν έχει, αυτή είναι.
Αν ανοίξεις τον διακόπτη σου και ανάψει φως, τότε θα καταλάβεις αν έχεις ή όχι. Αν το είχες ποτέ ή όχι. Και τότε θα έχει αληθινή σημασία για σένα και για τους γύρω σου.
Μπορεί να νιώσεις, πριν το κάνεις, ότι ακόμη κι έτσι θα είναι ένα μικρό φως, αδύναμο, ανίσχυρο, ή ασήμαντο. Αλλά, αν το κάνεις, σύντομα θα διαπιστώσεις ότι μπορεί να φαινόταν ασήμαντο σε εσένα, αλλά δεν είναι ασήμαντο ούτε για το Σκοτάδι, ούτε για το Φως. Ούτε και για τους γύρω σου.
Και,
όταν όλα γύρω σου ήταν στο σκοτάδι,
εσύ
ήσουν το φως.
Και αυτή ήταν η Κρίση.
