ΤΑ ΤΕΣΣΕΡΑ ΦΑΝΤΑΣΜΑΤΑ
THE FOUR GHOSTS
Δεν ξέρω αν υπάρχουν πολλοί
άνθρωποι που να έχουν υπ’ όψιν τους το παράξενο αυτό θέμα με τις 3 Matters. (Our Ladies, τις μεταφράζει ο De Quincey). Αυτές είναι:
–Matter Suspiriorum (Our Lady of Sighs) / Suspiria
(Στεναγμοί) / Η Κυρά των Στεναγμών.
–Matter Tenebrarum (Our Lady of Darkness) / Tenebre (Σκοτάδι) / Η Κυρά
του Σκοταδιού.
–Matter Lacrimae (Our Lady of Tears) / Lacrima (Δάκρυ) / Lacrimae Mundi (Τα Δάκρυα του Κόσμου) / Η Κυρά των Δακρύων.
(Ο σκηνοθέτης Dario Argento ήθελε να κάνει τρεις
ταινίες τρόμου, μια τριλογία από horror films, εμπνευσμένες από το θέμα, τελικά έκανε δύο: To Suspiria και το Tenebre,
δεν ξέρω γιατί δεν έκανε το Lacrima που σχεδίαζε, αν
και μερικοί λένε ότι είναι το Profondo Rosso –Deep Red– ίσως γιατί ο τίτλος θυμίζει De Profundis. Δεν ξέρω. De Profundis
έχει γράψει και ο Oscar Wilde…)
To Our Lady of Darkness, (Matter Tenebrarum), όπως ίσως ξέρετε, ενέπνευσε τον Fritz Leiber στην συγγραφή (σε
κάποια στοιχεία ή και απλά στον τίτλο) του ομώνυμου βιβλίου του, από τις
σελίδες του οποίου προέρχεται ο Thibault De Castries
και το Megapolisomancy του (αν και αυτός
βασίζεται σε κάποιον αληθινό τύπο και σε κάποια σύνθεση έργων, κατά το νεομυθολογικό
παράδειγμα του Necronomicon –αλλά
κι αυτό ακόμη από το The King in Yellow– είναι μεγάλο μυστικό θέμα, απαιτεί μεγάλη ειδική συζήτηση). (Μεγάλο ενδιαφέρον για μένα έχει η
αλληλογραφία του νεαρού Leiber
με τον H. P. Lovecraft).
Lacrima Mater είναι και το όνομα ενός
κρασιού στην Ιταλία, αν και λένε πως προέρχεται από ένα ομώνυμο ουίσκυ, αλλά
δεν είναι όπως το λένε, το ουίσκυ αυτό λέγεται La Crimea Mutti (συνθηματική παράφραση
του Lacrimae Mundi –Τα
Δάκρυα του Κόσμου) (Η Σιωπηλή Κριμέα) από τον Πόλεμο της Κριμαίας, είναι
κάποιος κωδικός... (Αλλά βλέπε και το Crime, Έγκλημα, που
βγαίνει από το ελληνικό Κρίμα –η
αμαρτία).
Τέλος πάντων, η μυστική εικόνα
είναι η αντιστροφή από τις «Τρεις Χάριτες», (Caritas, Charity, βλέπε και Θεία Χάρις, κλπ, Spiritus Sanctus,
και Holy Trinity,
–Άγιο Πνεύμα και Αγία Τριάς, βλέπε και Ave Salvator Mundi,
«Χαίρε Σωτήρ Κόσμου», και Ave Matter Christi,
που κατέληξε Ave Maria, οι «Χαιρετισμοί», κ.ά. "Our Lady of" είναι βασικός χαρακτηρισμός επιθέτων της Παναγίας για τους Καθολικούς). Είναι, στην ουσία, το
αρνητικό του Ενθουσιασμού (με την μυστικιστική
έννοια), η σκοτεινή έμπνευση, η επιφοίτηση της θλίψης.
Λοιπόν, η μυστική εικόνα είναι
αυτή: Στο Σκοτάδι, κάποιος Αναστενάζει και Κλαίει.
Yπάρχει και το μυστικό σχόλιο (το οποίο
συνήθως αποδίδεται είτε στον William Beckford
–βλέπε στο Vathek– είτε στον Sir Walter Scott –βλέπε στο θρυλικό του Letters on Demonology and Witchcraft–
αλλά αυθεντικά είναι του ίδιου του Thomas De Quincey, στο «Παλίμψηστό»
του…) : Υπάρχει, απόκρυφα, και μία Τέταρτη «Μητέρα» ή Κυρά :
–Matter Esperanza (Our Lady of Hope) / Esperanza (Ελπίδα)/ Η Κυρά
της Ελπίδας.
Αλλά και, στην Μυστική Γλώσσα των Πουλιών: Η Κυρά μας της Εσπέρας / ή Η Κυρά μας του Εσπερινού (του
Δειλινού). (Sphinx Deilephila Elpinor –έχω
γράψει ένα κείμενο με αυτόν τον τίτλο…Η Σφίγγα που αγαπά το Δειλινό και φέρει
την Ελπίδα. Πρόκειται για μία νυχτοπεταλούδα).
Κι έτσι η μυστική εικόνα γίνεται:
Στο Σκοτάδι, κάποιος Αναστενάζει και Κλαίει, αλλά υπάρχει μία Ελπίδα.
Αντίστοιχα, υπάρχουν και τα The Four Ghosts, τα Τέσσερα Φαντάσματα.
Αλλά, θα πρέπει να σημειώσουμε
ότι το Ghost –Geist στα γερμανικά–
αυθεντικά σημαίνει το «Πνεύμα», εξ ου και Holy Ghost –το Άγιο Πνεύμα. L’ Esprit. Οπότε
ο τίτλος θα γινόταν Τα Τέσσερα Πνεύματα… Πνεύμα = Πνοή, όπως όταν φυσάει ο άνεμος. Θα μπορούσε να είναι τέσσερις
ειδικές ποιότητες ανέμων όταν φυσούν, τέσσερις Πνοές –άλλωστε και οι Άνεμοι είναι τέσσερις: Βόρειος, Ανατολικός, Δυτικός, Νότιος.
O ίδιος ο Ντε Κουίνσυ, στο επίμαχο
βιβλίο, αναφέρει ότι η αγγλική λέξη NEWS, για «τα Νέα» –απ’
όπου πήραμε κι εμείς στην Ελλάδα την έννοια– προέρχεται από τις ειδήσεις που
έρχονταν από τα τέσσερα σημεία του κόσμου κάθε πρωί με τις άμαξες του
ταχυδρομείου στο Λονδίνο, από τις τέσσερις κατευθύνσεις, τα τέσσερα σημεία της
πυξίδας: Βόρεια, Ανατολικά, Δυτικά, Νότια. N(orth) E(ast) S(outh) W(est), τα
αρχικά φτιάχνουν την λέξη NEWS, Τα Νέα... Μία λέξη που αντέγραψαν οι
εφημερίδες από τα ταχυδρομεία. (Γι’ αυτό παλιά έβαζαν και μία πυξίδα δίπλα
στον τίτλο News, στις Βρετανικές εφημερίδες.
Αργότερα η πυξίδα έγινε ρολόι, με τα Χρονικά,
και είχαμε πλέον τους Times).
Τα Τέσσερα Φαντάσματα, λοιπόν, τα Τέσσερα
Πνεύματα, ή οι Τέσσερις Πνοές, οι
τέσσερις άνεμοι, που πνέουν απο αλλού, τελικά μέσα μας.
Ο Ιησούς φανέρωσε το μεγάλο μυστικό
στον Νικόδημο, όπως μας διηγείται ο Ευαγγελιστής Ιωάννης, στον πιο αινιγματικό
διάλογο των Ευαγγελίων (που σημαίνουν
«Τα Καλά Νέα»), αλλά ούτε οι αναγνώστες του ούτε ο Νικόδημος το κατάλαβαν.
«–Απεκρίθη ο Ιησούς και είπε προς
αυτόν: Αληθώς, αληθώς σοί λέγω, εάν τις δεν γεννηθεί άνωθεν, δεν δύναται να ίδη
την βασιλείαν του Θεού. –Λέγει προς αυτόν ο Νικόδημος: Πώς δύναται άνθρωπος να
γεννηθεί γέρων ών; Μήποτε δύναται να εισέλθει δευτέραν φοράν εις την κοιλίαν
της μητρός αυτού και να γεννηθεί; –Απεκρίθη ο Ιησούς: Αληθώς, αληθώς σοί λέγω,
εάν τις δεν γεννηθεί εξ ύδατος και Πνεύματος, δεν δύναται να εισέλθει εις την
βασιλείαν του Θεού. Το γεγεννημένον εκ της σαρκός, είναι σαρξ, και το
γεγεννημένον εκ του Πνεύματος, είναι πνεύμα. Μην θαυμάσεις ότι σοί είπον:
Πρέπει να γεννηθήτε άνωθεν. Ο άνεμος όπου θέλει πνέει, και την φωνήν αυτού
ακούεις, αλλά δεν εξεύρεις πόθεν έρχεται, και πού υπάγει. Ούτως είναι πας όστις
εγεννήθη εκ του Πνεύματος...»
«Από πού έρχεσαι, Αγαπημένε; Από παντού εκεί έξω έρχομαι εδώ μέσα…» (George Macdonald, At the Back of the North Wind)
Κι έτσι γεννιέται η Έμπνευση,
έρχεται με τον άνεμο από εκεί έξω, και πνέει εδώ μέσα, δίνει πανιά στον νου, με
ούριο άνεμο, η εν-πνεύση, (ο Ενθουσιασμός, η κατάληψη από την Θεία
Ουσία, The Holy Ghost), κάτι που πνέει εντός μας (in-spire). Το
Πνεύμα. (Αυτό το Πνεύμα, αλλάζει μέσα
μας, πνέει αλλιώς, ανάλογα με τις συνθήκες, και φαίνεται να υπάρχουν τέσσερα
«πνεύματα», ανάλογα με τα λεγόμενα Humors, τους «Χυμούς»,
όπως π.χ. το «Φλέγμα» ή η «Μελαγχολία», κλπ. Τέλος πάντων, δεν είναι τυχαίο που
ονομάζουμε αυτόν που έχει...χιούμορ...Πνευματώδη...)
(Για πολύ περισσότερα για όλα αυτά, βλέπε στο βιβλίο μου Ονειροπόλος, --εκδ. Αόρατο Κολλέγιο, διαθέσιμο αποκλειστικά από το site strange-egnarts.com-- το κεφ. 2: Καβάλα στον Άνεμο, το κεφ. 3: Πνευματισμός, και το κεφ. 7: Ανατομία της Μελαγχολίας)
Eίναι αυτά τα
«πνεύματα» που προσπαθούμε να τα επηρεάσουμε μέσα μας π.χ. με το Οινόπνευμα, με τα «οινοπνεύματα» –π.χ.
στα Αγγλικά τα αλκοολούχα ποτά τα ονομάζουν Spirits, Πνεύματα, από το L’ Esprit στα Γαλλικά, Geist στα Γερμανικά (από όπου και το
«γκάζι», Gas, το Αέριο, αλλά αυθεντικά προέρχεται από το Chaos, το
Ελληνικό Χάος), και Ghost, πνεύμα ή φάντασμα. Αλλά, και τα Sprays, τα
ξωτικά του αέρα, τα «αερικά», οι «στρόβιλοι», κ.ά.. (Κακό πνεύμα = κακός
άνεμος).
Ψυχανεμίζομαι: η όμορφη αυτή λέξη (που αγαπούσε τόσο πολύ ο Νίκος
Καζαντζάκης), σου διδάσκει ακριβώς τι πρέπει να κάνεις για να νιώσεις αυτά που
έχει να σου πει ο άνεμος. (Ψυχή + Ανεμίζομαι: Υποψιάζομαι κάτι,
μυρίζομαι, έχω προαίσθημα, το νιώθει η ψυχή μου στον άνεμο). Είναι η ψυχή
μου που ανεμίζει, σαν σημαία, και με αντίστοιχο τρόπο εκδηλώνεται (μια ψυχεδέλεια: ψυχή + δήλος –φανερός: η
φανέρωση της ψυχής), ξανοίγεται, παραδίδεται στον άνεμο, συντονίζεται μαζί
του, ταυτίζεται, νιώθει αυτά που ο άνεμος έχει να της ψιθυρίσει (ή ο, χμ, Αιθέρας...) Το θρόισμα και το ψιθύρισμα,
είναι έννοιες μυστικά συγγενικές. Είναι και η Αερομαντεία, συνθηματικά η «Αερολογία»: είτε όταν μιλάει ο αέρας
είτε όταν κάποιος «αερολογεί», ή μιλάει «περί ανέμων και υδάτων», (όπως ο
Ιησούς στον Νικόδημο). «Aeromantia
prognostica præebet per impressionnes aereas, per ventorum flatus, per irides,
per halones, per nebulas et nubes, perque imaginationes in nubibes et visiones
in aere…» (Cornelius Agrippa, De Occulta Philosophia, lvii,
1533)
Τέλος πάντων, παρ’ όλα αυτά, τα Τέσσερα Φαντάσματα (The Four Ghosts), είναι έννοια συνθηματική, και έχει μία απόκρυφη
αντιστοιχία με τις Τέσσερις Μητέρες (The Four Matters, 3 +1).
Αυτό στην αρχή το ανακάλυψα όταν
είχε πέσει στα χέρια μου το τελευταίο βιβλίο του William S. Burroughs, λίγο πριν πεθάνει, με τον
τίτλο The Ghost of a Chance.
Επειδή, εκεί που μιλούσε για τα
«φαντάσματα» των δασών της Μαδαγασκάρης, δηλαδή για τους «Λεμούριους», κατάλαβα
ότι δεν εννοούσε αυτό που έλεγε ο τίτλος του βιβλίου. Η αγγλική φράση «Ghost of a Chance», σημαίνει, ενίοτε,
είτε κάτι σαν το δικό μας «παρά τρίχα», όσον αφορά την επίτευξη ενός στόχου,
είτε κάποιον που σε μία δύσκολη συγκυρία και επικίνδυνη, ξαφνικά διέκρινε «μια
αμυδρή ευκαιρία», η οποία απαιτεί άμεση δράση για να την εκμεταλλευτεί κανείς
ανέλπιστα, και η οποία αποδεικνύεται σωτήρια. (Αυτό που ίσως θα λέγαμε στα
ελληνικά, «Μία στις Χίλιες», συσκοτιστικά, βέβαια, αναφερόμενοι στις
πιθανότητες… Αυτός ο τίτλος έχει δοθεί και στο βιβλίο στην Ελληνική μετάφραση).
(Ας πούμε, το «Ένατο Κύμα» στο
τέλος της ταινίας Ο Πεταλούδας (Papillon), είναι το The Ghost of a Chance, για την τελική απόδραση του ήρωα… Άλλοι, αυτό,
σχετικά πάντα με την απόδραση, το ονομάζουν The Midnight Express, εξ
ου και ο τίτλος της ταινίας του Alan Parker,
To Εξπρές του Μεσονυκτίου, αναφορικά
στην συνθηματική απόδραση από την φυλακή…) (Επίσης, The Midnight Special) (Επίσης, βλέπε The Mystery
Train, κ.ά.)
Ο Μπάρροουζ, όμως, δεν εννοούσε
αυτό. Εννοούσε το ένα από τα Four Ghosts.
Φευγαλέα αναφορά σε αυτά κάνει
και ο Robert W. Chambers στο The King in Yellow αλλά και στο έργο του The Mystery of Choice (που
είχε τον αρχικό τίτλο The Mystery of Chance) –ένα από τα πιο παράξενα
λεπτεπίλεπτα έργα που έχω διαβάσει– και επίσης φαίνεται να μιλάει γι’ αυτά όταν
μιλάει για το The Palid Mask… Επίσης, έχει αναφερθεί στα Four Ghosts και ο G. K. Chesterton, στο The Man Who Was Thursday, αλλά και ο αινιγματικός Thomas Pynchon, στο θρυλικό The Crying of Lot 49, τι φοβερό concept!–για τη «συνωμοσία των ταχυδρομείων» –έργο που έκανε τον
τίτλο The Post-Man (O Ταχυδρόμος) να είναι κωδικός από
τότε… Αλλά βλέπε και το The Great and Secret Show…όχι μόνο το ομώνυμο βιβλίο του Clive Barker, αλλά και αυτό που
εννοεί με αυτόν τον τίτλο.
Τελικά, όλα αυτά έχουν να κάνουν
με μία πολυετή μελέτη μου που σχετίζεται με την «Μυστική Ιστορία των Ιδεών»,
όπως την ονομάζω.
Λοιπόν, τα Four Ghosts είναι:
–The Ghost of a Chance (Το Φάντασμα μίας Ευκαιρίας).
–The Ghost of a Promise (Το Φάντασμα μίας Υπόσχεσης).
–The Ghost of a Memory (Το Φάντασμα μίας Ανάμνησης).
–The Ghost of a Hope (Το Φάντασμα μίας Ελπίδας).
(Αυτό το τελευταίο, είναι το πιο
απόκρυφο από τα τέσσερα, και συχνά γίνεται επίσης αναφορά μόνο στα τρία πρώτα.
Αποκαλείται και «Το Φάντασμα της Ελευθερίας» –πχ βλέπε και τα ομώνυμα έργα που
υπάρχουν...)
Υποτίθεται ότι καλούνται για να
υπονοήσουν, σε κάθε περίπτωση αντίστοιχα, κάτι εξαιρετικά λεπτεπίλεπτο και
δυσδιάκριτο, μία «αύρα» στην αντίστοιχη φάση, κάτι απόμακρο που κάνει μία
προσέγγιση για να υλοποιηθεί: το αδύνατον που αποκτά μια ευκαιρία.
Το The Ghost of a Promise, λέγεται ότι είναι σχόλιο στο «Xαμόγελο της Τζιοκόντα» (Mona Lisa), γι’
αυτό και κάποιος μπορεί να το συναντήσει και ως The Ghost of a Smile, σαν τίτλο… (π.χ. υπάρχει ένα
τραγούδι των Pogues). Ας
πούμε, σύμφωνα με τους Ρομαντικούς, (βλέπε και το The Spirit of Romance του Ezra Pound),
όταν ένας άντρας φλερτάρει με μία Δεσποσύνη, κι εκείνη του δίνει ένα αμυδρό
χαμόγελο, είναι αυτό το The Ghost of a Promise. Άλλο παράδειγμα είναι η ιδιαίτερη χροιά της φωνής,
οπότε, αυτό που λέμε, έχει το φάντασμα –την υπόνοια– μιας υπόσχεσης… Κάτι
που ίσως, ως wishful thinking
ή ως κάτι παρακινδυνευμένο, ως υπόνοια ή ως ύφος, να υπόσχεται κάτι…
Το The Ghost of a Memory, είναι όταν φευγαλέα μας
έρχεται μία ανάμνηση από κάτι, που μέχρι να την αναλογιστούμε, χάνεται. Ίσως,
επίσης, μια «ψευδο-μνήμη». Ghost of a Memory είναι και εκείνη η μνήμη που
μας έρχεται στον νου από ένα όνειρο που είδαμε, κάτι σε ένα όνειρο, ή κάτι
τέτοιο, που το θυμόμαστε για ελάχιστα δευτερόλεπτα ή κλάσματα του
δευτερολέπτου, και αμέσως το ξεχνάμε, μία στιγμή μετά δεν μπορούμε καν να
θυμηθούμε τι ήταν αυτό που θυμόμασταν προηγουμένως. Αυτό είναι ένα καλό
παράδειγμα. Ή μία «ατμόσφαιρα», που κάτι μας θυμίζει, αλλά δεν μπορούμε να
θυμηθούμε τι, και μετά το ξεχνάμε τελείως. (Αυτός ο «Ατμός της Σφαίρας» –της
«Υδρογείου»– είναι μία μεγάλη συζήτηση, επίσης…) Ίσως, μάλιστα, ενίοτε να
πρόκειται και για μια «ανάμνηση από το μέλλον», μία πρό-γνωση, δηλαδή.
O Wordsworth λέει ότι, όλοι θα
καταλήξουμε έτσι, φαντάσματα μίας μνήμης, «All of us people, we shall become the Ghost of a Memory, or be forgotten
until the end of Time…» Κάποιοι
το έχουν συνδέσει, λόγω του ghost, με το Memento Mori.
Το The Ghost of a Hope, δεν είναι η ελπίδα, αλλά το
φάντασμα μίας ελπίδας, κάτι που είναι τόσο αδύνατον που δεν τολμάμε καν να το
ελπίσουμε, (βλέπε The Impossible Dream), διότι
δεν είναι καθόλου ρεαλιστικό και πιθανό να επιτευχθεί.
Κι όμως, υπάρχουν κάποιες
εξαιρετικές στιγμές, που αυτό το τελείως αδύνατον πράγμα, (που δεν έχει φτάσει
καν στο επίπεδο της ευχής), μοιάζει άξαφνα, για λίγο, μοιάζει επιτεύξιμο,
κατορθωτό, υπάρχει μια μοιραία υπόνοια ότι θα μπορούσε να συμβεί.
Συνήθως,
βέβαια, είναι απλά ο προάγγελος μιας μεγάλης απογοήτευσης, η οποία απορρέει
ακριβώς από αυτό... Οι Χαμένες Προσδοκίες
–Great Expectations.
Αλλά μερικές σπάνιες φορές είναι ο προάγγελος ενός αγώνα, ο προάγγελος της
ανέλπιστης ευτυχίας, της ανέλπιστης σωτηρίας ή λύτρωσης, της ανέλπιστης
κατάκτησης ή επίτευξης, ο σκοπός του ανέλπιστου... Ένα «Peak Experience» (μία Εμπειρία Κορύφωσης – βλέπε το έργο του ψυχολόγου A. Maslow) από
το οποίο διακρίνεται «The Ghost of a Hope».
(Στα Γαλλικά λένε, για κάτι που
γίνεται μάλλον μάταια, ότι «αυτό το κάνουμε για το L’ Esprit», δηλαδή για το
Πνεύμα –αυτό που ίσως, κάπως πιο τραχιά, εννοούμε στα Ελληνικά όταν λέμε
«για την Τιμή των Όπλων», ή όταν λέμε «ποτέ δεν ξέρεις...», The Ghost of a Hope).
Ίσως να πρόκειται απλά για την
«Έμπνευση» (Ιnspire – Ιnspiration – Respiration, αναπνοή – In Spirit, «μπήκες στο πνεύμα» – Re Spirit, η Πλατωνική
«Ανάμνησις»), κάτι που πνέει εντός μας, ανεπαίσθητα… Το φάντασμα, το
πνεύμα, η Πνοή μιας Ελπίδας, είναι και κάτι που νιώθουμε στον άνεμο, κάτι που
μας συνεπαίρνει καθώς φυσάει ο άνεμος, μια γεύση ή ευωδία ή έμπνευση, μια
αίσθηση από αλλού, για κάτι που ελπίζουμε, που ονειροπολούμε, που νοσταλγούμε,
για κάτι που ποθούμε, αλλά κάτι άγνωστο. Συνθηματικά αποκαλείται The Phantom,
(απ’ όπου και ο Φαντομάς), και
θεωρείται ότι είναι το πιο «ανεπαίσθητο» ή δυσδιάκριτο από τα Τέσσερα
Φαντάσματα, γι’ αυτό και συχνά –επίτηδες– δεν αναφέρεται καν.
Από την άλλη, υπάρχουν τα Four Ghosts –που
εκ πρώτης όψεως ήταν τρία– στο A Christmas Carol του Charles Dickens, τα οποία συναντά ο Ebenezer Scrooge κάποια Χριστούγενα,
αλλά και οι Four Riders,
οι Τέσσερις Καβαλάρηδες της Αποκαλύψεως… Επίσης, ενθυμούμαι την παιδική μου απορία, όταν διάβασα το Οι Τρεις Σωματοφύλακες του Αλεξάνδρου
Δουμά, γιατί ο τίτλος να λέει Τρεις
ενώ οι σωματοφύλακες του έργου είναι Τέσσερις:
Ο Άθως, ο Πόρθος, ο Άραμις...και ο νεόφυτος Ντ’ Αρτανιάν... «Ένας για Όλους και
Όλοι για Έναν»
Αυτό που με απασχολεί πολύ στις μικρές
έρευνές μου τα τελευταία χρόνια, είναι το The Ghost Network…
(Το λέμε και Radio Nowhere). Μακάρι κάποτε να γίνω ικανός να γράψω γι’ αυτά τα
μυστήρια, για το Αόρατο Κολλέγιο (ή The Ghost Club, ή Aerial Board of Control, ABC, κ.ά..) και τα συναφή. Δεν μπαίνουν εύκολα σε λέξεις, και
όταν μπαίνουν είναι συγγραφικώς περίτεχνα. Δεν ξέρω πόσοι ενδιαφέρονται γι’
αυτά τα παράξενα πράγματα, μα σε αυτόν έστω που ενδιαφέρεται, προσφέρω ευκαιριακά
αυτές εδώ τις πυκνές σελίδες παράξενων σημειώσεων, και, το να φτάσει αυτό στον ιδιαίτερο παραλήπτη του, είναι το Φάντασμα μιας Ευκαιρίας (The Ghost of a Chance)...
