Thessaloniki Walking Tours --- ΣΑΒΒΑΤΟ 6 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 2018
(Λόγω πολλών συμμετοχών Επαναλαμβάνεται για τρίτη φορά)
(Λόγω πολλών συμμετοχών Επαναλαμβάνεται για τρίτη φορά)
ΠΕΡΙΗΓΗΣΗ ΣΤΗΝ ΜΥΣΤΙΚΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
ΜΑΖΙ ΜΕ ΤΟΝ ΠΑΝΤΕΛΗ ΓΙΑΝΝΟΥΛΑΚΗ
ΜΑΖΙ ΜΕ ΤΟΝ ΠΑΝΤΕΛΗ ΓΙΑΝΝΟΥΛΑΚΗ
Το Σάββατο 6 Ιανουαρίου 2018 επαναλαμβάνουμε την πρώτη από μία σειρά
περιπατητικών περιηγήσεων στην "Μυστική Θεσσαλονίκη", με οργάνωση του
φημισμένου "Thessaloniki Walking Tours", για να ανακαλύψετε επί τόπου
μαζί μας ιδιαίτερα σημεία της άγνωστης πλευράς της πόλης και τις
παράξενες ιστορίες τους.
Σας προσκαλώ να γίνετε συνταξιδιώτες μας... Π. Γ.
Σας προσκαλώ να γίνετε συνταξιδιώτες μας... Π. Γ.
----------------------(Ακολουθεί το δελτίο τύπου της διοργάνωσης)
Thessaloniki Walking Tours
Καλωσορίζουμε τον Παντελή Γιαννουλάκη και μαζί του εξερευνούμε την
“Μυστική Θεσσαλονίκη” μέσα από μια σειρά συναρπαστικών διαδρομών...
Αινιγματικοί τόποι, μυστηριώδεις πύλες και αδιέξοδα, ιστορίες που
συνδέουν την αρχαία με την σύγχρονη πόλη, υπόγειες στοές,
ανατριχιαστικές αφηγήσεις, μύθοι και αστικοί θρύλοι, παραδόσεις και
αντιλήψεις, φάσματα, φαντάσματα, και διηγήσεις όπου το υπερφυσικό και η
φαντασία συναντά την Ιστορία. Με οδηγό τον εξπέρ του χώρου στην Ελλάδα,
Παντελή Γιαννουλάκη, συγγραφέα, μελετητή και εκδότη, ανασύρουμε άγνωστες
ιστορίες από την Θεσσαλονίκη και περιηγούμαστε στις πιο μυστικές της
γωνιές.
Σε αυτήν την διαδρομή, την πρώτη μιας σειράς περιηγήσεων
που προσεγγίζει την πόλη από μια εντελώς διαφορετική ματιά,
περιηγούμαστε σε γωνιές της περιοχής του Αγίου Παύλου και της Άνω Πόλης,
μοιραζόμαστε ιστορίες που δεν σας διηγήθηκε ποτέ κανείς, και φέρνουμε
στην επιφάνεια μια αθέατη πλευρά της Θεσσαλονίκης.
Το Σάββατο 6
Ιανουαρίου 2018, αφήνουμε πίσω μας την καθημερινότητα και εισχωρούμε
όλοι μαζί σε έναν μυστικό κόσμο ακολουθώντας έναν συναρπαστικό αφηγητή.
Σημείο Συνάντησης: Στο νοσοκομείο “Άγιος Δημήτριος”
'Ωρα: 15:45
Συμμετοχή: 10 ευρώ
Πληροφορίες / Κρατήσεις:
info@thessalonikiwalkingtours.com
& 6978.186.900-1, 2310.424.916
info@thessalonikiwalkingtours.com
& 6978.186.900-1, 2310.424.916
(είναι ελάχιστες οι διαθέσιμες συμμετοχές)
- - -
- - -
Thessaloniki Walking Tours
ΣΑΒΒΑΤΟ 16 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ
& Επανάληψη (λόγω πολλών συμμετοχών) :
ΚΥΡΙΑΚΗ 17 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ
& Επανάληψη (λόγω πολλών συμμετοχών) :
ΚΥΡΙΑΚΗ 17 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ
ΠΕΡΙΗΓΗΣΗ ΣΤΗΝ
ΜΥΣΤΙΚΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
ΜΑΖΙ ΜΕ ΤΟΝ ΠΑΝΤΕΛΗ
ΓΙΑΝΝΟΥΛΑΚΗ
Το Σάββατο 16 Δεκεμβρίου 2017, και ξανά την Κυριακή 17 Δεκεμβρίου, ξεκινάμε την πρώτη από μία σειρά περιπατητικών περιηγήσεων στην "Μυστική Θεσσαλονίκη", με οργάνωση του φημισμένου "Thessaloniki Walking Tours", για να ανακαλύψετε επί τόπου μαζί μας ιδιαίτερα σημεία της άγνωστης πλευράς της πόλης και τις παράξενες ιστορίες τους.
Σας προσκαλώ να γίνετε συνταξιδιώτες μας... Π. Γ.
(Ακολουθεί το δελτίο τύπου της διοργάνωσης)
Thessaloniki Walking Tours
Καλωσορίζουμε τον Παντελή Γιαννουλάκη και μαζί του
εξερευνούμε την “Μυστική Θεσσαλονίκη” μέσα από μια σειρά συναρπαστικών
διαδρομών...
Αινιγματικοί τόποι, μυστηριώδεις πύλες και
αδιέξοδα, ιστορίες που συνδέουν την αρχαία με την σύγχρονη πόλη, υπόγειες
στοές, ανατριχιαστικές αφηγήσεις, μύθοι και αστικοί θρύλοι, παραδόσεις και
αντιλήψεις, φάσματα, φαντάσματα, και διηγήσεις όπου το υπερφυσικό και η φαντασία
συναντά την Ιστορία. Με οδηγό τον εξπέρ του χώρου στην Ελλάδα, Παντελή
Γιαννουλάκη, συγγραφέα, μελετητή και εκδότη, ανασύρουμε άγνωστες ιστορίες από
την Θεσσαλονίκη και περιηγούμαστε στις πιο μυστικές της γωνιές.
Σε αυτήν την διαδρομή, την πρώτη μιας σειράς
περιηγήσεων που προσεγγίζει την πόλη από μια εντελώς διαφορετική ματιά,
περιηγούμαστε σε γωνιές της περιοχής του Αγίου Παύλου και της Άνω Πόλης,
μοιραζόμαστε ιστορίες που δεν σας διηγήθηκε ποτέ κανείς, και φέρνουμε στην
επιφάνεια μια αθέατη πλευρά της Θεσσαλονίκης.
Το Σάββατο 16 Δεκεμβρίου , με επανάληψη λόγων πολλών συμμετοχών και την Κυριακή 17 Δεκεμβρίου, αφήνουμε πίσω μας την
καθημερινότητα και εισχωρούμε όλοι μαζί σε έναν μυστικό κόσμο ακολουθώντας έναν
συναρπαστικό αφηγητή.
Σημείο Συνάντησης: Στο νοσοκομείο “Άγιος Δημήτριος”
'Ωρα: 15:45
Συμμετοχή: 10 ευρώ
Πληροφορίες / Κρατήσεις: info@thessalonikiwalkingtours.com
& 6978.186.900-1, 2310.424.916
Νέα Σημείωση :
Ο περίπατος του Σαββάτου έχει συμπληρώσει συμμετοχές για αυτό και θα τον επαναλάβουμε την Κυριακή 17 Δεκεμβρίου.
Υπάρχουν και για την Κυριακή ήδη πολλές συμμετοχές, για αυτό και η διαθεσιμότητα είναι ήδη περιορισμένη. Οι ενδιαφερόμενοι για την Κυριακή, ας δηλώσουν συμμετοχή το συντομότερο δυνατόν. Ευχαριστούμε για το μεγάλο ενδιαφέρον σας!
ΕΠΙΤΕΛΟΥΣ!
Οι εκκαθαρίσεις ξεκίνησαν νωρίς το πρωί της 1ης Ιανουαρίου.
Ο
Πλωτάρχης είχε βάλει την καλή του στολή, τα κουμπιά της γυάλιζαν στον μεσημεριανό
ήλιο. Όλοι οι Καθαριστές μόλις τον είδαν στο προαύλιο σταμάτησαν να μιλούν
μεταξύ τους και μια ησυχία απλώθηκε, λες και ο Πλωτάρχης έφερνε μαζί του την
σιωπή.
Παρατάχθηκαν
όλοι γρήγορα μπροστά του, και σύντομα εμφανίστηκε χαρούμενος ο κύριος Καθηγητής.
Άρχισε να δίνει αναφορά, με ενθουσιώδη τόνο στην φωνή του, σαν να περίμενε με
λαχτάρα την επιδοκιμασία του Πλωτάρχη για τους χειρισμούς του.
«Κύριε
Πλωτάρχα, όλα ξεκίνησαν σύμφωνα με το σχέδιο, αξιόπιστα και έγκυρα, και δεν
υπήρξε κανένα απολύτως λάθος στην αναλυτική στοχοποίηση που είχα αναλάβει εγώ
και οι συνεργάτες μου –οι οποίοι δικαιούνται άμεσα προαγωγή!– ενώ οι Καθαριστές
μας κινήθηκαν ταχύτατα και αποτελεσματικά! Οι επιχορηγήσεις απέδωσαν τα
καλύτερα αποτελέσματα. Τα καλοσχεδιασμένα πειράματα μας σε ποντίκια ήδη είχαν
δείξει ότι η επιτυχία ήταν εφικτή, και σας υπενθυμίζω ότι είχα μεσολαβήσει προσωπικά
στην Στατιστική Υπηρεσία για την αύξηση των πιθανοτήτων...και τώρα όλα
λειτούργησαν σαν ρολόι...οπότε είναι θέμα χρόνου, και...»
«Οι
εκκαθαρίσεις είναι πάντα εύκολες, πόσο μάλλον τώρα που γίνονται μαζικά και με έγκυρη
επίσημη έγκριση...» τον διέκοψε ο Πλωτάρχης αφ’ υψηλού με ειρωνικό ύφος, και
τον κοίταξε με αυστηρό βλέμμα. «Αυτό που
με ενδιαφέρει είναι, ομαδοποιημένες συλλήψεις έγιναν; Ανακρίσεις
ξεκινήσατε;...»
«Μα
ναι, όλα καλά και συνεχίζουμε ακάθεκτοι...» είπε με περισσή θερμότητα ο κύριος
Καθηγητής, και έβγαλε βιαστικά ένα χαρτί από την τσέπη του βάζοντας τα γυαλιά
του :
«Έχουμε
ήδη συλλάβει διακόσιους δέκα τηλεπαθητικούς, πεντακόσιους διορατικούς, πάνω από
τρεις χιλιάδες που πιστεύουν στην ύπαρξη παράλληλων κόσμων και το συζητούσαν με
τους φίλους τους, πάνω από χίλιους ένθερμους υποστηρικτές εξωφρενικών θεωριών,
εξακόσιους σαράντα εναλλακτικούς θεραπευτές, κάτι ξεχασμένους πνευματιστές,
χίλιους τριάντα που συνελήφθησαν επ’ αυτοφώρω να διαβάζουν φανταστική
λογοτεχνία!!...» στην τελευταία αυτή φράση ο καθηγητής ανατρίχιασε με μια
έκφραση αηδίας, αλλά αμέσως έσφιξε το χαρτί στα χέρια του και συνέχισε :
«...εντοπίσαμε
δύο χιλιάδες εκατό πολίτες που έχουν συχνότατες εξωσωματικές εμπειρίες, κάτι
τρελούς που επιχειρηματολογούν για το ταξίδι στον χρόνο –και κατασχέσαμε
τουλάχιστον είκοσι αυτοσχέδιες χρονομηχανές, συλλάβαμε εξακόσιους τριάντα
αμετανόητους εξερευνητές της Κούφιας Γης, ανάμεσά τους και δέκα μεταμφιεσμένους
Deros –με την πολύτιμη βοήθεια που μάς παρείχε ο πιο
έγκριτος σπηλαιολογικός σύλλογος και ένας τραπεζίτης. Κυνηγήσαμε ογδόντα ικανούς
συνομωσιολόγους που αντιστάθηκαν στην σύλληψη όλοι μαζί, αλλά πολιορκήσαμε το
κρησφύγετό τους και τελικά συνελήφθησαν δεμένοι χειροπόδαρα, και από τις
σημειώσεις τους που βρήκαμε τυχαία οδηγηθήκαμε σε πενήντα τρεις εφευρέτες
απαράδεκτων τεχνολογιών και τους παγιδεύσαμε στα εργαστήριά τους τα οποία
καταστρέψαμε ολοσχερώς.
»Συλλάβαμε
ως παραχαράκτες τριακόσιους μελετητές εναλλακτικής Ιστορίας, επίσης
συνελήφθησαν όλοι ανεξαιρέτως οι κυνηγοί φαντασμάτων –και με χαρά σάς ανακοινώνω
ότι καταφέραμε να σφραγίσουμε αποτελεσματικά δώδεκα στοιχειωμένα σπίτια, ενώ
δύο πολύ έξυπνα Poltergeists βρίσκονται ήδη
αιχμάλωτα στο πειραματικό εργαστήριό μας.
»Εμπιστευτικές
πληροφορίες από θιασάρχες ιστοτόπων του ίντερνετ μάς οδήγησαν στη σύλληψη είκοσι
τριών Αστυμάγων και Urbanomancers –και έχουμε ήδη στα
χέρια μας ένα Αυροτόνιο και δύο Ωροσκοπικές σφαίρες, αλλά δεν ξέρουμε ακόμη πώς
λειτουργούν διότι οι συλληφθέντες δεν είναι συνεργάσιμοι προς το παρόν....Μα,
τι εξωφρενικό, φανταστείτε ότι ανάμεσά τους βρίσκεται και ένας που πιστεύει ότι
είναι χιονάνθρωπος, ένας άλλος τύπος με μακριά μαλλιά και γένια που ψιθυρίζει συνέχεια
ασυναρτησίες για κάτι “Ξενομορφιστές” και για ένα μέρος που λέγεται “Ξενία”,
συλλάβαμε και έναν παλαβό που τού αρέσει να πηδάει από ταράτσα σε ταράτσα, α,
και κάτι μηχανόβιους χαρτοπαίκτες!
»Επίσης,
κύριε Πλωτάρχα, με μεγάλη χαρά και υπερηφάνεια σάς ανακοινώνω ότι συλλάβαμε
τριάντα τρεις συγγραφείς ανοσιουργημάτων σε βιβλία και περιοδικά εξωφρενικών
εξωφύλλων. Eίκοσι καθηγητές πανεπιστημίου που
στο παρασκήνιο συζητούν ευρέως θετικά για παράξενα θέματα, διακόσιους πέντε
περιηγητές της λεγόμενης “Μυστικής Ελλάδας”, κάτι ιδεολόγους αστρονόμους που
μιλάνε πολύ, μια πολυμελή οργανωμένη ομάδα Ονειροναυτών, είκοσι πέντε αναλυτές
μυστικιστικών θεμάτων, εκατόν εξήντα Φορτεανούς, δώδεκα Κρυπτοζωολόγους και
μαζί τους δύο μικρούς δεινόσαυρους κι εννιά Τσουπακάμπρας και έντεκα
Μεγαλοπόδαρους που ήδη βρίσκονται στην υπόγεια βάση μας... Δεκαοκτώ
σεσημασμένους UFOλόγους, τριάντα ερευνητές που
ασχολούνται συνεχώς με τις συγκαλύψεις επιστημονικών ανακαλύψεων, και δώδεκα υπόπτους
ως μέλη της “Ομάδας Έψιλον”!
»Δεν
θα πρέπει να θεωρήσετε αμελητέο το ότι εντοπίσαμε και συλλάβαμε πάνω από δέκα
χιλιάδες πλανημένους ανθρώπους που πιστεύουν ακράδαντα στην ζωή μετά τον
θάνατο, ανάμεσά τους και δύο χιλιάδες που είχαν Επιθανάτιες Εμπειρίες, στους
οποίους ήδη κάνουμε χρήση ηλεκτροσόκ για να τους θεραπεύσουμε. Επιπλέον, συλλάβαμε
μερικές εκατοντάδες ψυχοπαθείς με έμμονες ιδέες για την “Έρπουσα Σκιά”, μαζί τους
και κάτι ξεχασμένους οπαδούς του Άλιστερ Κρόουλυ, επίσης δεκατρείς ερευνητές
που μιλούν πολύ για εναλλακτικές πραγματικότητες, μια ομήγυρη διανοητικά
μεταλλαγμένων φιλοσόφων, πεντακόσιες διαισθητικές γυναίκες –άντρα δεν έχουμε
ανακαλύψει ακόμη γιατί οι άντρες κρύβονται... Και εννιακόσιους τύπους που
μελετούν κρυφά για την αρχαία Ελλάδα, δεκαπέντε διαταραγμένους που ακούνε
πειραματική μουσική, εξήντα αυτόπτες μάρτυρες θέασης UFO, δέκα απτόητους ονειροπόλους, και τους είκοσι
τελευταίους συγγραφείς επιστημονικής φαντασίας για να τελειώνουμε και με αυτόν
τον μικρό πονοκέφαλο…»
Έκανε
μια παύση εντυπωσιασμού, καθώς το πλήθος των Καθαριστών χειροκροτούσε για να
ενισχύσει την ενθουσιώδη ατμόσφαιρα που ήθελαν να δημιουργήσουν για να επιδοκιμαστούν
από τον Πλωτάρχη.
Ο
κύριος Καθηγητής πήρε μια βαθιά ανάσα :
«Αξιότιμε
κύριε Πλωτάρχα. Να μην παραλείψω να σάς αναφέρω και ότι : συλλάβαμε σχεδόν
εκατό υποκινητές ενεργής αμφισβήτησης για την Νέα Παγκόσμια Τάξη, εξακόσιους
απαράδεκτους τύπους που είναι πεπεισμένοι ότι πίσω από τη Νέα Παγκόσμια Τάξη βρίσκονται
–άκουσον, άκουσον!– μυστικές εταιρίες(!), σαράντα συνωμότες που συνευρίσκονται
σε μικρές παρέες και συζητούν ότι ο πλανήτης μας είναι μια φυλακή με
δεσμοφύλακες εξωγήινους και γήινους συνεργάτες τους(!), αλλά ακόμη και
δεκαπέντε στοχαστές που επιχειρηματολογούν για την παράξενη φύση της
πραγματικότητας, και μαζί τους άλλους δέκα που μπορούν να αποδείξουν με πολύ
πειστικά επιχειρήματα και πειράματα ότι η καθημερινή πραγματικότητα είναι μια
παραίσθηση!
»...Τέλος
–αν και δεν είναι το τέλος, αφού θα πρέπει να αναλογιστείτε ότι όλα αυτά
επιτεύχθηκαν μόνο την πρώτη μέρα εκκαθαρίσεων– να σάς αναφέρω ότι συλλάβαμε
διακόσιους ανθρώπους που δεν βλέπουν κανένα τηλεοπτικό πρόγραμμα –ούτε καν τις
ειδήσεις!– παρά μόνο παράξενες ταινίες σε βίντεο, εβδομήντα δύο ανθρώπους που
βρίσκονται σε επικίνδυνο επίπεδο σοφίας –μην ανησυχείτε, βρίσκονται ήδη σε
καραντίνα και δεν είναι πλέον μεταδοτικό– πενήντα εκπαιδευμένους στην ανατροπή
του κύρους των επιβαλλόμενων επιστημονικών νομοθεσιών, τρεις χιλιάδες ανθρώπους
που ενδιαφέρονται όλο και περισσότερο για την εξωγήινη ζωή στο ηλιακό μας
σύστημα, και δέκα Αγγέλους. Α, και τρεις “επαφικούς”, και κάτι εκκεντρικούς
καλλιτέχνες...»
Ο
Πλωτάρχης ξαφνικά τον κοίταξε αποδοκιμαστικά. Δεν τον ενδιέφερε τόσο η ποικιλία
όσο οι αριθμοί. Έσκυψε προς τον κύριο Καθηγητή και είπε αυστηρά:
«Γιατί
μόνο τρεις επαφικούς;;;; Γνωρίζω πολύ καλά ότι οι στενές επαφές με εξωγήινους και UFO είναι
περισσότερες από τρεις......»
Ο
κύριος Καθηγητής άρχισε να τρέμει, και προσπάθησε να δικαιολογηθεί :
«Μα,
η αυτού εξοχότητά σας γνωρίζει ότι όλοι αυτοί οι επαφικοί τώρα τελευταία δεν
βγαίνουν να αποκαλυφθούν, και φοβισμένοι από το όλο κλίμα δεν συζητούν πολύ για
τις εμπειρίες τους. Αλλά, δεν ξέρουμε αν έχουν και τίποτε...ενημερώσεις εξ
άνωθεν...»
«...Ενημερώσεις
εξ άνωθεν;;; Θέλετε να πείτε ότι δεν έχει σιγήσει μια και καλή το Radio Nowhere;;;...
Είστε ένας αποτυχημένος!!!...» Ο Πλωτάρχης είχε εξοργιστεί ανεπανόρθωτα.
«Κάνουμε
ό,τι μπορούμε κύριε Πλωτάρχα, αλλά δεν έχει καταστεί ακόμη εφικτό να
εντοπίσουμε και τις αρμονικές των συχνοτήτων, και...»
Πριν
προλάβει να τελειώσει την φράση του, ο Πλωτάρχης είχε απότομα ψηλώσει δέκα μέτρα
και είχε βγάλει στο κεφάλι του δύο τεράστια κέρατα. Ένα φριχτό μουγκρητό βγήκε
από το μαύρο στόμα του, και έσκυψε να τον αρπάξει για να τον κατασπαράξει...
Ο
κύριος Καθηγητής ξύπνησε απότομα.
Τα
σεντόνια του κρεβατιού είχαν πλημμυρίσει από τον ιδρώτα του. Ανασηκώθηκε
σαστισμένος.
«Ουφ!
Ήταν απλά ένας εφιάλτης! Όλα είναι καλά...» μονολόγησε.
Χαράματα.
Πρώτη Ιανουαρίου.
Κοίταξε
το ρολόι και είδε ότι είχε αργήσει για την εκκίνηση των εκκαθαρίσεων. Ντύθηκε
βιαστικά και κάλεσε το υπηρεσιακό τζιπ, ήταν αγχωμένος, όλοι οι Καθαριστές θα
ήταν έτοιμοι να ξεκινήσουν και περίμεναν τις διαταγές τους.
«Όλα
θα πάνε καλά, όλα θα πάνε καλά...» μουρμούριζε μέσα από τα δόντια του.
Φοβούμενος
μήπως τυχόν και βγει το όνειρό του αληθινό, αποφάσισε να μεταμφιέσει μερικούς
πράκτορες σε συλληφθέντες επαφικούς. Με την ιδέα αυτή, ανακουφίστηκε...
Παντελής Γιαννουλάκης
ΤΟ ΠΑΡΑΜΙΚΡΟ ΦΩΣ
«Εις το μέσον του βαθυτέρου σκότους,
εφάνη φωταγωγία ασύλληπτος...»
εφάνη φωταγωγία ασύλληπτος...»
(Α. Εμπειρίκος)
Κάποιος κάποτε μού είχε πει αυτήν την φράση : «Α, όλο αυτό το σκοτάδι που διαλύει ένα μικρό κεράκι...»
Όσο βαθύ και μεγάλο κι αν είναι το σκοτάδι γύρω σου, κι όμως,
ναι, ακόμη κι η μικρότερη φλόγα, το παραμικρό κι ελάχιστο φως, πόσο πολύ
φωτίζει το σκοτάδι το οποίο υπερτερεί κατά πολύ του ελαχίστου αυτού φωτός. Το
πιο βαθύ και μεγάλο σκοτάδι δεν είναι ικανό να αντισταθεί σε ένα κεράκι!
Το πιο θριαμβικό και μεγαλειώδες και τρομερό και υπέρτερο
σκοτάδι, ξαφνικά κι απρόσμενα νικιέται αμέσως ακόμη κι από την πιο ταπεινή και
μικρή και αμελητέα και ελαχιστότατη φλόγα.
Ο άνθρωπος μπορεί να διασχίσει την πιο σκοτεινή και δύσβατη
περιοχή, να καταδυθεί στο πιο σκοτεινό και αβυσσαλέο σπήλαιο, να έχει την
ευκαιρία να βγει από τον πιο σκοτεινό λαβύρινθο, να μπει και να ψάξει στον πιο
σκοτεινό οίκο, να περάσει το πιο σκοτεινό δάσος, κρατώντας ακόμη και τον
μικρότερο φακό ή μία μικρή φλόγα. (Πόσο μάλλον πολλοί άνθρωποι όλοι μαζί ο καθένας με το δικό του
μικρότερο φαναράκι).
Στην πιο μεγάλη και βαθιά νύχτα, πόσο πολύ φαίνεται ακόμη και
το παραμικρό φως από πόσο μακριά!
Στην πιο μαύρη νύχτα, φάρος μπορεί να είναι ακόμη και το
παραμικρό φαναράκι.
Κι εκείνο το θρυλικό «φως στην άκρη του τούνελ», μπορεί να
φαίνεται τόσο μικρό και μακρινό όσο το κεφάλι μιας καρφίτσας, μια σπίθα φωτός
στο βάθος, που καταδεικνύει την έξοδο, από τα μεγαλύτερα σπηλαιώδη βάθη προς το
φως της ημέρας. (Κι όμως, αυτό που μόλις φαίνεται σαν ένα κεφάλι καρφίτσας από
μακριά μέσα στο σκοτεινό τούνελ, είναι ολόκληρος ο κόσμος του φωτός εκεί έξω). Αυτή
η εικόνα, αυτού του φωτεινού κεφαλιού καρφίτσας που φαίνεται από κάτω από τα
βάθη μιας μεγάλης υπόγειας διαδρομής, διαφωτίζοντας την αντίληψη για την ύπαρξη
της εξόδου, αυτή είναι η εικόνα της αληθινής Ελπίδας. Το παραμικρό μακρινό φως,
φτάνει τόσο βαθιά μέσα στο τούνελ!
Μια ακτίνα φωτός από τον ήλιο, ταξιδεύει για οκτώ περίπου
λεπτά για να φτάσει στην Γη. Εκείνη η μοναδική αχτίδα ηλίου που εισχωρεί μέσα
από τις γρίλιες του κλειστού παραθύρου στο δωμάτιο σου, έρχεται από το
διάστημα…
Η Γη μας είναι ένα μικροσκοπικό βοτσαλάκι μπροστά στον ήλιο. Ο
ήλιος μας είναι 330.000 φορές μεγαλύτερος από την Γη!
Ο Πλούτωνας, στην άκρη του ηλιακού μας συστήματος, είναι τόσο
μακριά από τον ήλιο, που, αν ήσουν τώρα στην επιφάνεια του, θα έβλεπες τον ήλιο
σαν ένα μακρινό άστρο ανάμεσα σ’ όλα τ’ άλλα άστρα.
Τα άστρα είναι τόσο μακριά, μα τόσο μακριά, είναι ασύλληπτο
για τον ανθρώπινο νου το πόσο μακριά από την Γη μας είναι το κάθε άστρο στον
ουρανό. Κι όμως, κάποτε, το φως τους φτάνει μέχρις εδώ, κι εμείς το βλέπουμε!
Διασχίζει όλο το τιτάνιο σκοτάδι του εξώτερου διαστήματος, και καταφέρνει να
φτάνει μέχρι το μάτι σου. (Κι αυτό συμβαίνει ακόμη κι όταν το άστρο που
εξέπεμψε αυτό το φως, έχει σβήσει…)
Κι αυτά τα απειροελάχιστα φωτάκια στο βάθος του μαύρου
νυχτερινού ουρανού, αυτό το αστρόφως, («ο κόσμος», δηλαδή το κόσμημα, το αποκαλούσαν οι αρχαίοι
Έλληνες), αυτές οι λεπτεπίλεπτες και μικροσκοπικές φωτεινές πιτσιλιές στον
ουράνιο ορίζοντα, έχουν προκαλέσει στον άνθρωπο τα μεγαλύτερα όνειρα, κι
αυτές είναι που του δίνουν την επίγνωση της θέσης του μέσα στο Σύμπαν, της
μηδαμινότητάς του αλλά και της εύθραυστης του σπουδαιότητας και ομορφιάς. Τα
ελάχιστα παραμικρά φωτάκια μέσα στο απροσμέτρητο σκότος που απλώνεται από πάνω
μας...
(«Νυξ ασέληνος αστροφεγγής», για μένα η ωραιότερη πρώτη γραμμή
Ελληνικού διηγήματος, από ένα διήγημα του Α. Παπαδιαμάντη. Νύχτα χωρίς φεγγάρι αλλά φωτισμένη με το φως των άστρων)
Αυτό το φως που βλέπουμε μέσα στο σκοτάδι, αυτό το φως που το
φωτοευαίσθητο μάτι μας συλλαμβάνει και το προβάλλει στον νου μας και το βλέπουμε, άραγε, είναι εκεί έξω ή είναι
μέσα μας;;…
Υπάρχει άραγε και κάποια άλλη πηγή φωτός εκτός από την
εκάστοτε εξωτερική, μια πηγή φωτός εσωτερική, ένα εσώτερο φως;…
Από πού προέρχεται το φως το οποίο βλέπουμε μέσα στα όνειρα,
μέσα στο σκοτάδι του ύπνου μας; Όταν ονειρευόμαστε, στα όνειρά μας έχει
φως. Τα όνειρα μας φωτίζονται. Κι όμως το σώμα μας κοιμάται στο κρεβάτι μέσα
στο σκοτάδι μέσα στην νύχτα. Από πού προέρχεται αυτό το φως;;…
Τι εννοούν όλοι αυτοί οι σοφοί άνθρωποι όλων των καιρών και
των τόπων, όταν λένε ότι κάποιος άνθρωπος είναι «φωτισμένος»; (Και, από πού
έχουν καταχραστεί τον τίτλο τους οι Illuminati;…)
Διαβάζω κάτι στίχους του Κωστή Παλαμά (που μου είχε καταδείξει
ο μακαρίτης ο Γιάννης Φουράκης) :
«Στα βάθη της ψυχής μου, χαρίσματα θεϊκά, δυο μάτια μυστικά.
Δεν τα φωτίζει ο ήλιος που λάμπει για τη Γη, και παίρνουν φως απ’ άλλη πιο
καθαρή πηγή…»
(Ίσως αυτός να είναι ο Amun Ra, ο «Μυστικός Ήλιος», που συνθηματικά λέγεται «Ο Ήλιος του
Μεσονυκτίου», o κρυφός εκείνος ήλιος που εμφανίζεται αναπάντεχα στα
μεσάνυχτα, στην βαθιά νύχτα μας…)
Διαβάζω κάτι ξεχασμένες γραμμές του Παράκελσου:
«Οι σκέψεις είναι ελεύθερες και δεν υπακούν σε κανέναν κανόνα.
Σε αυτές υπάρχει η αληθινή ελευθερία του ανθρώπου, και ανυψώνονται πάνω από το
φως της φύσης… Δημιουργούν ένα νέο ουρανό, ένα νέο στερέωμα, μια νέα πηγή
ενέργειας από την οποία ρέουν οι τέχνες…»
…Πολλοί φίλοι μού ζήτησαν να γράψω κάτι για την κατάστασή μας
αυτήν την εποχή, και αυτό είναι το μικρό κείμενο που έγραψα.
Αφιερώστε λίγα λεπτά στη φωτεινή ανά-γνωσή του μέσα στο
σκοτάδι του καιρού. Το έγραψα με την καρδιά για να διαβαστεί από την καρδιά.
Υπό το φως μιας μικρής λάμπας, κάποτε, ο Καρλ Γιούνγκ έγραψε κι
εκείνος κάπου:
«Σύμφωνα με τους Ινδιάνους, οι λευκοί είναι όλοι τρελοί. Μόνο
οι τρελοί επιβεβαιώνουν την σκέψη με το κεφάλι τους. Αυτή η παρατήρηση με άφησε
έκπληκτο, και ρώτησα τον Ινδιάνο αρχηγό να μού πει με τι σκεφτόταν αυτός. Μου
απάντησε ότι σκεφτόταν με την καρδιά...»
Παντελής Γιαννουλάκης
ΚΟΣΜΟΠΟΛΙΤΗΣ
Περί Κοσμοπολιτισμού
Οι αρχαίοι Έλληνες σοφοί έδωσαν
στον αστροφωτισμένο νυχτερινό ουρανό και στο έναστρο διάστημα το όνομα
«Κόσμος», που σημαίνει κόσμημα ή διακόσμηση, επειδή τα άστρα μοιάζουν με
λαμπερά κοσμήματα του ουρανού.
Με την λέξη Κόσμος εννοούσαν τον έναστρο ουρανό.
Είναι παράξενο που στην πάροδο
των αιώνων η λέξη Κόσμος στα νέα Ελληνικά
κατέληξε να σημαίνει την Γη, τον «κόσμο μας», αλλά και την ανθρωπότητα, τους
πολλούς ανθρώπους, τον κόσμο (όπως
όταν λέμε ότι ένα μέρος έχει πολύ κόσμο),
κι ακόμη και το επίθετο «κοσμικός» σημαίνει τον κοινωνικό άνθρωπο και όχι τον
διαστημάνθρωπο.
Μια λέξη που ξεκίνησε να σημαίνει
το διάστημα, τα άστρα, το εξωανθρώπινο (το «εξωκοσμικό», όπως θα το λέγαμε
σήμερα) και το θαυμαστό, κατέληξε να σημαίνει το γήινο, το ανθρώπινο, το
κοινωνικό. (Ο «κοσμικός» είναι ο του κόσμου, ενώ η λέξη σημαίνει ότι είναι εξωκοσμικός, τι παράδοξη αναίρεση).
Παρ’ όλα αυτά, συνεχίζουμε να
ονομάζουμε τους αστροναύτες, κοσμοναύτες.
(Η λέξη Cosmos και cosmic, στα αγγλικά, παραδόξως διατηρούν
την αυθεντική Ελληνική έννοιά τους).
Ο «γύρος του κόσμου», δεν
σημαίνει πια την εξερεύνηση του ορατού Σύμπαντος που γυρίζει και περιστρέφεται
από πάνω μας, αλλά τον γύρο της Γης, κι αυτό φανερώνει την εννοιολογική και
γνωσιολογική πτώση του ανθρώπου, που έχει χάσει τον μακρόκοσμο και θεωρεί ως
κόσμο τον μικρόκοσμο (και ενίοτε θεωρεί ως κόσμο τον εαυτό του και τους
συνανθρώπους του).
Οι περισσότεροι αρχαίοι φιλόσοφοι
κατέδειξαν με όλους τους τρόπους το γεγονός ότι είμαστε πολίτες της Πολιτείας του Σύμπαντος.
Ανήκουμε παντού. Ερχόμαστε από
παντού και πηγαίνουμε παντού. Είμαστε παντού. Και μακριά παντού υπάρχουν τα
αγαπημένα αδέλφια μας, που η καρδιά μας τα επιθυμεί αλλά τα μάτια μας δεν τα
αντικρίζουν.
Ο Επίκτητος έλεγε ότι «το Σύμπαν
δεν είναι παρά μια μεγάλη πολιτεία, γεμάτη από αγαπημένους, θεούς και
ανθρώπους, από τη φύση πολυαγαπημένους μεταξύ τους…»
Και τα άστρα είναι σύμβολα και
ουρανογραφίες, οδοδείκτες προς τους ουρανούς, φώτα ουράνιων ανακτόρων, ο
πίνακας του απόλυτου, το ουράνιο αρχιτεκτονικό σχέδιο, μια μυστική γλώσσα που
γράφει ένα λαμπρό βιβλίο στον νυχτερινό ουρανό.
Ο Πλωτίνος υποστηρίζει ότι τα άστρα
είναι ένα σύστημα συμβόλων και σημαδιών: «…Σε ένα τέτοιο Σύνολο, η απόλυτη
αναλογία μετατρέπει κάθε επιμέρους κομμάτι σε Σύμβολο, σε ένα Σημάδι που
υπονοεί Μορφές άλλων πεδίων…» Συμβολίζουν μια θεϊκή πραγματικότητα για τους
ανθρώπους πάνω στην Γη.
Σύμφωνα με τις Νεοπλατωνικές
απόψεις, τα ανθρώπινα όντα είναι στην πραγματικότητα κομμάτια από το βασίλειο
των άστρων, που είναι και η σπορά των ανθρώπινων ψυχών. Οι ψυχές, επιλέγοντας
μια ζωή στην Γη, αρχίζουν την κάθοδο τους ώσπου μορφοποιούνται στο πεδίο. Στη
διαδικασία αυτή ξεχνούν την αστρική θεϊκότητα τους, αν και συνεχίζουν να έχουν
κάποιες ακαθόριστες μνήμες της, που είναι και η πηγή του ισχυρού αγώνα μας για
τελειότητα.
Έτσι, τα ανθρώπινα όντα είναι
Μικρόκοσμοι που συνοψίζουν τον Μακρόκοσμο.
Κάθε ψυχή που κατεβαίνει στο
πεδίο της Γης, προέρχεται από ένα συγκεκριμένο αστρικό σύστημα και περιέχει
κάποιες όψεις του «Αστροθεού» που το κυβερνά.
Αυτή είναι και η καταγωγή του
όρου «Αστρικό Σώμα», που χρησιμοποιείται στην μεταφυσική φιλοσοφία (εξαιτίας των Θεοσοφιστών, που την υιοθέτησαν)
θέλοντας να περιγράψει το σώμα των ονείρων ή την ανθρώπινη ουσία που επιβιώνει
μετά τον θάνατο. (Εξ ου και ο «Αστρικός Κόσμος», η «Αστρική Προβολή», κ.ά., όλα
τους εννοιολογικές μεταλλάξεις της Θεοσοφίας από αρχαίους Νεοπλατωνικούς όρους
και μυστικιστικά νοήματα).
Υπάρχουν τα πάντα στον αιώνιο και
απαράλλακτο κόσμο: όλες οι Μορφές που δημιουργούν τον κάθε τύπο έκφρασης και
ζωής, ζουν «εκεί». Ακόμη και αφηρημένες αρχές, όπως οι γεωμετρικές φιγούρες, οι
αριθμοί, οι ποιότητες, οι σχέσεις, ζουν «εκεί». Η ψυχή ενώνει τα δύο επίπεδα...
Αλλά οι Νεοπλατωνικοί λένε ότι
πρέπει να αποδεσμευτούμε από τις έννοιες του χρόνου, του χώρου και της ύλης.
Δεν υπάρχουν στο θεϊκό επίπεδο, εκτός από ένα υψηλότατο δίκτυο από ενότητες,
μια ολιστική πραγματικότητα. Έτσι τα πράγματα του γήινου επίπεδου είναι αντίγραφα
των τέλειων ενοτήτων του θεϊκού.
Σύμφωνα με τον Πλωτίνο, στο
τελικό στάδιο της ανέλιξης της ψυχής, η ψυχή έρχεται να δει τον Θεό και τον
εαυτό της, έναν εαυτό που έχει γίνει ακτινοβόλος και έχει πλημμυρίσει από φως,
αληθινά, έχοντας γίνει ένα με αυτό το φως στην αγνότητά της, μην έχοντας
καθόλου βάρος, μεταμορφωμένη από την θεότητα, όντας ένα με τη θεϊκή ουσία. Ο
Πλωτίνος λέει ότι η ίδια η ψυχή ομοιάζει με ένα ακτινοβόλο άστρο. Μπορεί να
ενώνεται με τον Θεό σε σύντομες περιόδους σ’ αυτήν την ζωή, αλλά αυτή η ένωση
μπορεί να γίνει μόνιμη όταν ελευθερωθεί η ψυχή από το σώμα, έχοντας φτάσει στο
τελικό στάδιο της ανέλιξής της προς το Σύμπαν, (Εννεάδες 6.9.9.).
Ο Πλωτίνος γράφει ότι τελικά θα
κάνουμε όλοι μας «μια μοναχική πτήση προς την απέραντη μοναξιά» και ότι
«υπάρχει μία πατρίδα για εμάς, από την οποία ήρθαμε, και ο Πατέρας μας είναι
εκεί και μας περιμένει…» (Εννεάδες,
1.6.8.)
(Η ψυχή επιστρέφει στο άστρο από
το οποίο προήλθε…)
Ο κόσμος μας προήλθε από τα σπάργανα του
Σύμπαντος, και η αστρική σπορά έστειλε στην Γη τα «αστρικά σώματα», τις ψυχές
των ανθρώπων, μια έκπτωση την οποία ο άνθρωπος καλείται να επανορθώσει. Μια
επιστροφή στα άστρα μοιάζει να είναι το πεπρωμένο των έμψυχων όντων, στον θεϊκό
κόσμο από τον οποίο προήλθαν, στην «Βασιλεία των Ουρανών». Αυτό εξάγεται από
τις πεποιθήσεις όχι μόνο των σοφών των αρχαίων λαών, αλλά διασώζεται και μέσα
στις δοξασίες των πρώτων Χριστιανικών χρόνων.
Δεν είναι καθόλου τυχαίο που ο
Άγιος Αυγουστίνος, ο σημαντικότερος άγιος θεολόγος στην Δύση, ονόμασε το πιο φημισμένο
και εξαιρετικό σύγγραμμά του Η Πολιτεία
του Θεού.
Στους Νόμους του, ο Κικέρωνας –ίσως με στωική διάθεση– επιχειρηματολογεί
ότι «όλο το Σύμπαν πρέπει να θεωρείται ως μία Κοινοπολιτεία στην οποία είναι
μέλη και οι θεοί και οι άνθρωποι», διότι μοιράζονται την λογική (τον Λόγο) και
άρα την ορθή λογική, και κατ’ επέκταση τον νόμο και την δικαιοσύνη.
«Όταν ο νους μας, που είναι η
θεότητα μέσα μας, παρατηρεί και συλλογάται τους ουρανούς, την Γη, τις θάλασσες,
την φύση του Σύμπαντος, και κατανοεί από πού πηγάζουν όλα αυτά και ότι
κυβερνούνται από έναν θεϊκό κυβερνήτη, τότε αργά ή γρήγορα θα κατανοήσει επίσης
ότι δεν είναι αποκλεισμένος από ψηλούς τοίχους σαν ένοικος ενός συγκεκριμένου
μέρους, αλλά είναι πολίτης όλου του Σύμπαντος, σαν αυτό να είναι μία και μοναδική
αστρική Πολιτεία…»
Ο Κικέρωνας, επίσης, στο έργο Περί της Φύσης των Θεών, βάζει τον Στωικό
φιλόσοφο Βάλβο να λέει: «Ο κόσμος είναι η κοινή κατοικία των θεών και των
ανθρώπων, ή η πόλη (Urbs) που ανήκει και στους δυο, γιατί αυτοί κατέχουν την
χρήση της λογικής και ζουν με δικαιοσύνη και με νόμους…»
Η ίδια διδασκαλία παρατίθεται σε
ένα απόσπασμα του Άριου Δίδυμου που διασώθηκε από τον Ευσέβιο: «Είναι εξαιτίας
του γεγονότος ότι εμείς, οι άνθρωποι και οι θεοί, έχουμε κοινό τον λόγο ότι το
Σύμπαν, η κοινή μας κατοικία, είναι μια αληθινή Πόλη, όπου οι θεοί είναι οι
ηγεμόνες και οι άνθρωποι είναι οι ηγηθέντες…»
Γνωρίζουμε ότι ο Χρύσιππος είχε
επίσης την ιδέα ότι η «Κοσμική Πολιτεία» είναι κοινή για τους θεούς και τους
ανθρώπους, εφόσον ο Φιλόδημος αποδίδει αυτήν την άποψη σε αυτόν. Αλλά, σύμφωνα
με τον Φιλόδημο, μονάχα οι σοφοί είναι οι αληθινοί πολίτες της. Οι συνηθισμένοι
άνθρωποι μπορούν να θεωρηθούν ως «επίδοξοι πολίτες» της.
Κατά την γνώμη μου, ο κάθε άνθρωπος
είναι και πρέπει να νιώθει πολίτης του κόσμου, «Κοσμοπολίτης», και να ερευνά τα
μυστήρια του κόσμου στον οποίον βρέθηκε, εμπνευσμένα, να ερευνά ο ίδιος
προσωπικά και να παίρνει μονάχα ερεθίσματα γι’ αυτό από την μόρφωσή του, την
συνεχή ενημέρωσή του, και την θέαση της ίδιας του της εξελικτικής νοητικής
πορείας.
Και επειδή η λέξη «Κόσμος», που, όπως
ήδη είπα, πρωταρχικά στα Ελληνικά σημαίνει το «έναστρο διάστημα» (που στέκει
σαν «κόσμημα» ψηλά στον ουρανό), δηλαδή το αχανές Σύμπαν, η λέξη «Κοσμοπολίτης»
σημαίνει Πολίτης του Σύμπαντος, δηλαδή ενεργό μέλος της Πολιτείας του
Σύμπαντος.
Κι επειδή η λέξη «κόσμος»
κατέληξε να σημαίνει τον πλανήτη μας ή την ίδια την ανθρωπότητα (όπως όταν λέμε
«πολύς κόσμος»), αυτό έγινε επειδή οι ίδιοι οι άνθρωποι μπορούν να νοηθούν ως
Κόσμοι, κάθε άνθρωπος και ένα έναστρο διάστημα, εφ’ όσον «ό,τι είναι πάνω είναι
και κάτω».
Έτσι, εκτός από ταξιδιώτες του
εξώτερου διαστήματος (είτε στα ταξίδια μας ανά τον «κόσμο», είτε στα διαστημικά
μας ταξίδια, είτε διότι οι πρόγονοι ή τα γονίδιά μας ταξίδεψαν από το διάστημα
για να έρθουν εδώ), εκτός από αυτά, είμαστε και ταξιδιώτες του εσωτερικού
διαστήματος («inner-spacemen»), εξερευνούμε τον εαυτό μας για να γνωρίσουμε το
Σύμπαν, αφού στην πραγματικότητα ποτέ δεν βλέπουμε το ίδιο το Σύμπαν αλλά
αντιλαμβανόμαστε μόνο το μάτι μας να βλέπει το Σύμπαν, δεν ξέρουμε το Σύμπαν,
ξέρουμε τις αισθήσεις μας για το Σύμπαν, κι ό,τι άλλο καταλάβουμε γι’ αυτό,
είναι επίσης μέσα μας.
Το γράφημα του ουρανού και των
άστρων είναι ένας ουράνιος άνθρωπος, ο Άνθρωπος
των Ουρανών, σύμφωνα με τις αρχαίες αντιλήψεις του κόσμου μας.
Οι αρχαίοι ήταν «ουρανογράφοι». Η
«ουρανογραφία» ήταν ένας χάρτης των ουρανών. Ένας χάρτης σχεδιασμένος από τους
παλαιούς σοφούς, που χαρτογραφούσε την πνευματική κατασκευή και φυσιολογία του
ανθρώπου, τα ψυχικά κέντρα, τις περιοχές της πνευματικής δύναμης, και τα πάντα
«σύμφωνα με τη μορφή των πραγμάτων στους ουρανούς». Ο άνθρωπος, ο μικρόκοσμος,
είναι μια replica –ένα
αντίγραφο– του ουράνιου ανθρώπου, του μακρόκοσμου, και του Σύμπαντος.
Από την ιστορία του ανθρώπου που
είναι «γραμμένη» μ’ αυτόν τον τρόπο στους αστερισμούς του ουρανού, οι παλαιοί
δημιουργοί των θρησκειών μετέφεραν την καταγραφή στην Γη, και διαμοίρασαν τα
διάφορα φαινόμενα και τις τοπικότητες πάνω στους εθνικούς χάρτες σε πλήρη
αντιστοιχία με τον ουράνιο χάρτη. Όλα τα έθνη προσπάθησαν να σχεδιάσουν την
γεωγραφία τους και την ιστορία τους σύμφωνα με το μοτίβο των πραγμάτων στους
ουρανούς. (Ειδικά οι Αιγύπτιοι, οι Έλληνες, οι Σουμέριοι, οι Ασσύριοι, οι
Χαλδαίοι, οι Κινέζοι, οι Ρωμαίοι και οι Εβραίοι, έκαναν τέλεια αυτήν την
αντικατάσταση, αυτήν την απόλυτη παραβολή).
Σύμφωνα με αυτήν την κατ’
αντιστοιχία ουρανογραφία, δόθηκε σε κάθε χώρα ένα άνω τμήμα και ένα κάτω τμήμα,
ένας ποταμός που ρέει από το άνω τμήμα στο κάτω τμήμα, μία λίμνη ή θάλασσα, μια
κεντρική πόλη (η πρωτεύουσα) που αναπαριστούσε την Αγία Πόλη, και μια πληθώρα
παράλληλων χαρακτηριστικών. Στην αρχή υπήρχε ο διαχωρισμός σε επτά νομούς ή
περιοχές της χώρας, αργότερα σε δώδεκα. Κάθε έθνος αγωνίστηκε να ερμηνεύσει την
Ιστορία του ως μια εκπλήρωση της ιερής μεγάλης αλληγορίας, κι έτσι, η εθνική
του Ιστορία, μετατρεμμένη στη μορφή του ουράνιου μύθου, γινόταν το εθνικό έπος.
Κι έτσι πολλά έθνη και φυλές της
Γης πιστεύουν μέχρι σήμερα πως, αφού η Ιστορία τους εκπληρώνει το περίγραμμα
της ιερής Ιστορίας, αυτό αποδεικνύει ότι είναι ο «εκλεκτός λαός» του Θεού.
Και οι θρησκευτικοί δημιουργοί
του εθνικού έπους έδωσαν σε συγκεκριμένα μέρη ονόματα που προήλθαν από την
ουρανογραφία ή τον πνευματικό χάρτη, (όπως ακριβώς οι Ευρωπαίοι εξερευνητές
όταν έφτασαν στην Αμερική ονόμασαν τους τόπους με ιερές ονομασίες όπως Salem, Providence, New Haven, Canaan, Corpus Christi, Santa Fe, Santa Cruz, κλπ.) Έτσι
πολλά ονόματα χωρών και πόλεων δεν είναι παρά πνευματικές ονομασίες
μεταφερμένες από τον ουράνιο χάρτη στον γήινο χάρτη.
Κατ’ απόλυτη αντιστοιχία, όλα τα
θρησκευτικά κείμενα ασχολούνται με μία και μοναδική κεντρική ιδέα: την
ενσάρκωση του ανθρώπου, ή την κάθοδο και την τελική ανάσταση της ψυχής. Αυτό
είναι το έπος της θρησκείας, κι αυτή η ιστορία είναι το κλειδί για κάθε
θρησκεία και φιλοσοφία, και μ’ αυτό όλα τα περίπλοκα νοήματά τους μπορούν να
ξεκαθαριστούν και να κατανοηθούν με τρόπο απλό:
Ο άνθρωπος είναι ένας θεός, ένα
πνεύμα που εξέπεσε από τους ουρανούς στην Γη και κατοικεί εδώ σε ζωική μορφή,
μέχρι κάποτε το πνεύμα αυτό να ανέλθει πίσω στην ουράνια πατρίδα. Σε μια νέα
Γη, με ένα νέο «αστρικό» σώμα, συντροφιά με τον Ύψιστο Θεό.
Το ότι ο άνθρωπος είναι ένας θεός
που κατοικεί στην Γη σε ζωώδη μορφή, είναι το κεντρικό γεγονός κάθε θρησκείας.
Αντίστοιχα, ο χάρτης των τόπων της Γης είναι μία ουρανογραφία μεταφερμένη στην
Γη, για να συνηγορεί στο παραπάνω γεγονός.
Ο άνθρωπος ζει πνευματικά στον ουρανό.
Το πνεύμα του ζει εκεί, ενώ το σώμα του ζει στον γήινο χάρτη. Το πνεύμα του
ανέρχεται και βαδίζει στην ουρανογραφία, ενώ το ζωώδες σώμα του είναι εδώ κάτω
και βαδίζει στην γεωγραφία.
Αυτή είναι η θρησκευτική ερμηνεία
της λέξεως Αιθεροβάμων.
Ο Ονειροπόλος νιώθει –και δεν
μπορεί παρά να είναι– Κοσμοπολίτης. Είναι εκείνη η ευαίσθητη και καλή ψυχή που
νιώθει παντού σαν στο σπίτι της, αλλά ταυτόχρονα νιώθει ότι το αληθινό της
σπίτι είναι κάπου μακριά, απ' όπου εξορίστηκε και τελικά επιθυμεί να επιστρέψει.
Ο Ονειροπόλος είναι πολίτης ενός άλλου κόσμου. Και είναι ο ύστατος μετανάστης.
Αυτό του προκαλεί και μια απέραντη θλίψη –και ταυτόχρονα μια παράξενη ελπίδα–
διότι ενώ ταξιδεύει με τον νου του προς τον υπέροχο προορισμό, νιώθει και
εξόριστος από το γήινο σπίτι του, μακριά από τους άλλους ανθρώπους, αλλά νιώθει
την θεϊκή χαρά της αγάπης του απόμακρου, που του δίνει κατεύθυνση και κουράγιο.
Τελικά, όμως, αφού το σπίτι είναι
εκεί που βρίσκεται η καρδιά, κι αφού η καρδιά είναι συνδεδεμένη –είναι το ένα
και το αυτό– με την καρδιά του Σύμπαντος, κι αφού όλοι μας ζούμε μέσα στην
σκέψη μας, ο ονειροπόλος νους –αν και εξόριστος– νιώθει παντού ότι είναι στο
σπίτι του, υπό το βλέμμα του Θεού.
Ο Σενέκας γράφει (Ad Helv. 11.7) ότι η συγγένεια του νου
με τον Θεό είναι η εξήγηση πίσω από την ιδέα ότι ο νους νιώθει παντού σαν στο
σπίτι του.
Κι ο Κικέρων λέει ότι η πατρίδα
κάποιου είναι εκεί που νιώθει καλά («Patria est, ubicumque est bene»). Και ένα
dictum του Βρούτου επισημαίνει ότι εκείνοι που φεύγουν στην εξορία μπορούν να
πάρουν μαζί τους τις αρετές τους.
Η ζωή του Κοσμοπολίτη είναι ένα
είδος εξορίας, αυτό άλλωστε πίστευε και ο Διογένης. Γι’ αυτόν υπάρχει μια
μοναξιά χωρίς όρια, λες και η απώλεια των συνηθειών και των τοπικών συνόρων
αφήνουν την ζωή χωρίς θαλπωρή και αίσθηση ασφάλειας.
Όμως, είναι σαν ο αυτοεξόριστος
Κοσμοπολίτης να έχει εναποθέσει τις βλέψεις του στην Θεία Πρόνοια, ίσως με μία
λαχτάρα αντίστοιχη του «παραδίδω εαυτόν εις Κύριον». Και κανείς δεν δύναται να
είναι μόνος του όταν συνδιαλέγεται με όλο το Πνεύμα του Κόσμου.
Παρ’
όλα αυτά, ο Σενέκας (Ad Helv. 8.5)
υποστηρίζει ότι «μέσα στον κόσμο δεν μπορεί να υπάρχει τόπος εξορίας, διότι
τίποτε που βρίσκεται μέσα στον κόσμο δεν είναι ξένο για τον άνθρωπο…» («nullum inveniri
exilium intra mundum potest; nihil enim, quod intra mundum est, alienum homini
est»).
Ίσως η διδασκαλία του Διογένη για
τον Πολίτη του Κόσμου να συνδεόταν με
την εξορία του. Λέγεται ότι είπε σε κάποιον που τον χλεύασε για την εξορία του:
«Ανόητε και φτωχέ άνθρωπε, επειδή εξορίστηκα έγινα φιλόσοφος…»
Ο Αρίστιππος είναι, κατά κάποιον
τρόπο, πιο ριζοσπαστικός από τον Διογένη: ενώ ο δεύτερος θεωρούσε τον εαυτό του
Πολίτη του Κόσμου, ο πρώτος υποστήριζε ότι ήταν ξένος παντού.
Είναι πιθανόν να οφείλουμε την
πρώτη φιλοσοφική ανάλυση της ιδέας του Κοσμοπολιτισμού στους Στωικούς. Είναι
όμως οι Κυνικοί που την ανάπτυξαν και την διέδωσαν. Και οι Κυνικοί όφειλαν
πολλά στον Ζήνωνα. Ο Ζήνων, στην Πολιτεία
του, κατέθεσε τα σχέδια για μία κοινότητα σοφών χωρίς επίκεντρο, και ο
Χρύσιππος ανέπτυξε την διδασκαλία της Κοσμικής
Πολιτείας, δηλαδή μια παγκόσμια κοινότητα φωτισμένων σοφών που θα μπορούσε
να εξισωθεί με τους θεούς. Και ο Ζήνωνας, σε άλλα γραπτά του που χάθηκαν, όπως
μας διηγούνται οι μεταγενέστεροι που τα διάβασαν, αναπτύσσει την ιδέα του ότι
ολόκληρο το Σύμπαν είναι μια Πολιτεία. Κι ο Χρύσιππος υποστήριζε ότι οι
άνθρωποι, επειδή είναι λογικά όντα, είναι πολίτες μιας Πολιτείας του Κόσμου.
Ο Πλούταρχος, στο έργο του για τον
Αλέξανδρο, αναφέρει ότι η Πολιτεία του Ζήνωνα «στόχευε σε αυτήν την κεντρική
ιδέα, ότι οι οικιακές μας τακτοποιήσεις δεν θα πρέπει να βασίζονται σε
πολιτείες ή ενορίες, που η κάθε μια τους οριοθετείται από το δικό της νομικό
σύστημα, αλλά θα πρέπει να θεωρούμε όλους τους ανθρώπους ως συμπολίτες μας και
αυτόχθονες κατοίκους, και ότι θα πρέπει να υπάρχει ένας μόνο τρόπος ζωής και
τάξης, κοινός για όλους. Ο Ζήνωνας το έγραψε αυτό, περιγράφοντάς το ως ένα
όνειρο ή μια εικόνα του νου, μιας ευτυχισμένης κοινωνίας φιλοσόφων που βλέπουν
σαν πατρίδα τους ολόκληρο τον Κόσμο,
δηλαδή το Σύμπαν…»
Ναι, τον Ζήνωνα δεν τον απασχολούσε τόσο
πολύ η κατασκευή ενός αληθινού παγκόσμιου κράτους, αλλά τον ενδιέφερε η ιδέα
της παγκόσμιας συγγένειας των ανθρώπων, μιας νοητικής συγγένειας, βασισμένη
στην ευφυΐα που έχουν –ή θα έπρεπε να την έχουν– όλοι οι άνθρωποι.
Αν πιστέψουμε τον Πλούταρχο, αυτή την
ιδέα της «παγκόσμιας λογικής» την προπαγάνδιζε ο Μέγας Αλέξανδρος ως τη βάση
μιας Κοσμοπολιτικής ιδεολογίας. Και, επιπλέον, ο Αλέξανδρος θεωρούσε ότι τού
είχε ανατεθεί η θεϊκή αποστολή να ενοποιήσει όλον τον κόσμο υπό τον Ελληνισμό.
Τελικά, όμως, είναι αμφίβολο αν ήταν αληθινά Κοσμοπολιτική η πρόθεσή του, αφού
φαίνεται ότι στόχευε απλώς στην πολιτιστική ομοιογένεια.
Τα παραπάνω, για τον ονειροπόλο
Κοσμοπολίτη συνήθως δεν έχουν τόση σημασία, και σαφώς συνήθως συμφωνεί –είτε το
γνωρίζει είτε όχι– με τον Μάρκο Αυρήλιο, ο οποίος υποστηρίζει πως δεν υπάρχει
καμία διαφορά στο αν ένα άτομο ζει εδώ ή εκεί, αρκεί, όπου και αν ζει, να
βλέπει τον κόσμο ως μια μοναδική πολιτεία και τον εαυτό του ως πολίτη της, και
να ζει σύμφωνα με τον νόμο της Φύσης.
Ο Μάρκος Αυρήλιος, λοιπόν, ορθά
επισημαίνει ότι η Κοσμοπολιτική Θέαση είναι αυτό που μετράει, χωρίς αυτή να
περιορίζεται από τις πιθανότητες υλοποίησής της στην καθημερινή πραγματικότητα:
η Πολιτεία του Κόσμου είναι υπόθεση του νου. Άρα μπορεί κάποιος να είναι
Κοσμοπολίτης εντός του νου του, με την ονειροπόλα πρόθεση, με την ιδέα και
μόνο…
Δηλαδή ο αληθινός Κοσμοπολίτης, δεν
είναι κάποιος άπατρις, όπως νομίζουν πολλοί πλέον σήμερα, αλλά ο
Κοσμοπολιτισμός είναι μία υπόθεση του νού. Ο αληθινός Κοσμοπολίτης προέρχεται
από μία ευγενή πατρίδα, την οποία σέβεται και τιμά, (και την οποία εκπροσωπεί
συνειδητά στα εξερευνητικά ταξίδια του), και επιθυμεί να προεκτείνει τον νου
του σε σύνδεση με τον Συμπαντικό Νου, για να κατανοήσει όλο το Σύμπαν ως μία
Πολιτεία, με κοινές αρχές, και να συμμετέχει έτσι ενεργά στην Θεϊκή Σκηνοθεσία,
ως συνεργάτης του Θεού, συμπολίτης των θεών, και όλων των όντων όλων των αστρικών
συστημάτων και γαλαξιών.
Σύμφωνα με τον Στωικό
Κοσμοπολιτισμό, είναι μάλλον ξεκάθαρο ότι η ιδέα του Κοσμοπολίτη δεν πρέπει να
νοείται ως πολιτική ιδέα. Αντιθέτως. Η οπτική είναι ότι βασικά ο
Κοσμοπολιτισμός είναι μια ηθική θέση.
Και σε πολλά στωικά κείμενα,
δηλώνεται ότι οι άνθρωποι και οι θεοί είναι πολίτες της ίδιας Πολιτείας, επειδή
έχουν κάτι κοινό: την διάνοια. Όσο ένας άνθρωπος έχει διάνοια, έχει λογική,
έχει νου και ευγένεια, είναι συμπολίτης των θεών.
Και ο Σενέκας ξεχωρίζει δύο
κοινοπολιτείες (res publicae): «μία μεγάλη και αληθινά κοινή,
στην οποία οι θεοί και οι άνθρωποι περιέχονται, στην οποία δεν κοιτούμε αυτήν ή
την άλλη γωνία, αλλά μετρούμε τα όρια της Πολιτείας μας (civitas) με τον
ήλιο. Και μία άλλη, που είναι εκείνη που οι συγκεκριμένες περιστάσεις και
συνθήκες γεννήσεώς μας έχουν εναποθέσει, και στην οποία εναποθέτουμε την καρδιά
μας…»
Ο Σενέκας –και όχι μόνο– πιστεύει
ότι αυτή η μεγαλύτερη κοινοπολιτεία είναι η αληθινή μας πατρίδα. Μπορούμε να
την υπηρετήσουμε με το να ερευνούμε ποια είναι η φύση της αρετής.
Ο Κλήμης ο Αλεξανδρεύς καταγράφει
έναν Στωικό ορισμό της Πολιτείας, σύμφωνα με τον οποίο μονάχα το Σύμπαν (ο
ουρανός) είναι μία πόλη με την ορθή έννοια, και ότι οι αντίστοιχες εδώ στην Γη
δεν είναι. Λανθασμένα αποκαλούνται πόλεις, διότι μια πολιτεία είναι κάτι ηθικά
καλό, μια οργάνωση ή ομάδα αγαπημένων ανθρώπων
που κυβερνάται από τον νόμο που εκθέτει την λεπτότητα και την λογική. (Η πόλη
των ουρανών είναι το αληθινό «άστυ», ενώ η πόλη στην οποία ζούμε εδώ είναι το
«αστείον»).
Στη μεγάλη ουράνια κοινοπολιτεία
είμαστε συμπολίτες με τους θεούς, κι ο ηγεμόνας μας είναι ο Θεός του Σύμπαντος.
Οι θεοί και οι άνθρωποι έχουν την διάνοια, αυτό το θεϊκό χαρακτηριστικό από το
οποίο απορρέουν όλες οι αρετές, η λογική, και κατ’ επέκταση ο νόμος και η
δικαιοσύνη, δηλαδή η ηθική κρίση.
Η ύψιστη αρετή, κατά όλους του
αξιοσημείωτους αρχαίους Φιλοσόφους μας, είναι η Γενναιότητα. Και η μεγαλοθυμία,
η μεγαλοψυχία, η ευγενής ανωτερότητα απέναντι στα πράγματα.
Όταν ο νους μας –που δεν είναι
παρά η ίδια η θεότητα μέσα μας, όταν είναι φωτισμένος– ονειροπολεί τους
ουρανούς, την γη, τις θάλασσες, την ανθρωπότητα, τα ουράνια σώματα, την φύση
του Σύμπαντος, και κατανοεί μέσα στην υψηλή ονειροπόλησή του ότι όλα αυτά
προέρχονται και κυβερνώνται από έναν θεϊκό κυβερνήτη, τότε ο νους επίσης
κατανοεί ότι δεν είναι έγκλειστος από στενούς τοίχους ως κάτοικος κάποιου
συγκεκριμένου σημείου, αλλά ότι είναι πολίτης όλου του Σύμπαντος, σαν αυτό να
ήταν μια τεράστια μοναδική Πολιτεία.
Παρ’ όλα αυτά, ο Φιλόδημος
προσθέτει ότι μόνο οι σοφοί είναι αληθινοί πολίτες αυτής της Πολιτείας. Οι
συνηθισμένοι άνθρωποι, όπως είπαμε, θεωρούνται εν δυνάμει πολίτες της, ή
υποψήφιοι πολίτες…
Σημειώνεται συχνά, επίσης, ότι
στην Πολιτεία αυτοί δεν γίνονται δεκτοί οι Βάρβαροι.
Το Σύμπαν (Συν-Παν) είναι τα πάντα και κάτι παραπάνω από τα πάντα, είναι παντού
κι ακόμη πιο πέρα.
Αν εμείς είμαστε με κάποιο τρόπο
ενωμένοι με το Σύμπαν, είμαστε ήδη κάτι παραπάνω από αυτό που νομίζουμε ότι
είμαστε.
Ίσως στ’ αλήθεια, όπως το λέει ο
Πλωτίνος, να «υπάρχει μία πατρίδα για εμάς, από την οποία ήρθαμε, και ο Πατέρας
μας είναι εκεί και μας περιμένει…»
